İlaca erişemeyen kanser hastalarının yükü artıyor…İlaç Krizi kapıda mı?

SERRA TAYLAN/ELAZIĞ Kanser hastalığı uzun ve zorlu bir tedavi süreci gerektirirken, hastalar hayati önem taşıyan bazı ilaçlara ulaşamıyor. Kanser hastaları, tedavi sürecinin her aşamasında çeşitli sosyal ve ekonomik zorluklarla mücadele ederken, bazı ilaçların tedarikinde de sıkıntı yaşadıklarını söylüyorlar. Elazığ Eczacılar Odası Başkanı Uğur Çelik ise bazı ilaçlarda zaman zaman tedarik sıkıntısı olduğunu ama esas sıkıntının ilaç fiyat kararnamesi nedeni ile SGK tarafından bazı ilaçların geri ödeme kapsamına alınmaması olduğunu söyledi Zorlu ekonomik süreçlerin yanısıra ilaca ulaşamamak hastaların yükünü arttırıyor… Türkiye'de yaklaşık 250 bin kanser hastası bulunuyor. Oldukça zorlu bir tedavi süreci yaşayan hastalar bedensel sıkıntıların yanı sıra ilaca erişim konusunda da sıkıntı yaşadıklarını belirterek yetkililerden çözüm bekliyorlar. SGK’nın özellikle akılcı ilaçlar gurubunda olan bazı kanser ilaçlarını geri ödeme kapsamına almaması ve ilaç fiyatlarının EURO bazında sabit kura bağlanması nedeni ile nedeniyle kanser hastaları büyük sıkıntılar yaşıyorlar. Uzun süredir piyasada bulunmayan bazı kanser ilaçları, tedavi sürecinde aksamalara neden oluyor. Kanser ilaçlarında yaşanan sıkıntılar bununla da kalmıyor. Bazı ilaçlar SGK kapsamında olmadığı için hastalar para ile almak zorunda kalırken bazı ilaçlar için de üretici firmanın onayı gerekiyor. Ki bu süreç bazen 1 ayı geçiyor. Bütün bunların dışında hayati önem taşıyan ve muadili bulunma<yan ilaçlar da ne yazık ki depolarda bulunmuyor. Düzenleme yapılmazsa önümüzdeki günlerde bir çok ilaca erişim zorlaşacak Akciğer Kanseri tedavisinde kullanılan Xtandi uzun zamandır tedariki olmayan ilaçlardan biri. Ne yazık ki stoklarda bulunsa bile hasta bu ilacı almak için firmanın onay vermesini beklemek zorunda.Bu da yaklaşık bir aylık bir bekleme sürecini gerektiriyor. Bunun dışında tümör kanseri için kullanılan Bevacizumab, lenf kanseri için kullanılan Mabthena, hormon kanserleri tedavisinde kullanılan Erbitux,mide kanseri için kullanılan Enhertu, bağışıklık için tüm kanser hastalıklarında kullanılan  Yervoy  depolarda bulunmuyor. Söz konusu ilacın satış fiyatı 251 bin TL. Gırtlak kanseri tedavisinde kullanılan Opdivo stoklarda yok ve SGK kapsamında değil ve hastalar 30 bin 800 lira gibi para karşılığı ilaca erişmek zorunda kalıyor. Eczacılar ise bu ilaçların yanı sıra en basit antibiyotiklerde bile stok sorunu yaşadıklarını belirtiyorlar. İlaç sıkıntısının giderilmesi için ilaç fiyat kararnamesinin düzeltilmesi gerektiğini ifade eden eczacılar önümüzdeki süreçte ilaç krizinin daha da artacağını söylüyorlar.   ‘’İlaçlar geri ödeme kapsamında değil. Ki bazı ilaçları parasıyla bile alamıyoruz’’ Kanser hastaları ve hasta yakınları yaşadıkları sıkıntıları dile getirerek çözüm talep ediyor. İsmini vermek istemeyen kanser hastası yakını, “Yeğenim kanser. Meme kanseri. Yervoy adlı bir ilaç kullanması gerekiyor.Ne yazık ki bu ilaca ulaşamıyoruz. Depolarda olmadığı söyleniyor. Kanser hastalarının yaşadığı ilaç krizi sadece tedavi süreçlerini değil, yaşam kalitelerini de etkiliyor. Acaba SGK bu ilaçları ödeme kapsamına alırken hastanın iyileşebilir olup olmadığına mı bakıyor diye düşünüyor insan. O ilaç belki tamamen iyileştirmeyecek ama hastanın bedensel acı çekmesini azaltacak. Bunun hastalar için çok büyük bir önemi var. İlaçların yüksek maliyeti ve bazı ilaçların piyasada bulunamaması, hastalarımızı zor durumda bırakıyor. Ayrıca SGK'nın geri ödeme süreçleri de hastaların tedaviye erişimini kısıtlıyor. Yetkililerden bu soruna acil çözümler getirmelerini bekliyoruz” dedi. ‘’Tedavi sürecinde belirsizlikler yaşıyoruz.’’ Başka bir hasta yakını Mehmet Aydın ise, “Benim hastam gırtlak kanseri. Kullandığı ilaç SGK’nın geri ödeme kapsamında değil. Ve parayla almak zorunda kalıyoruz. Parasını versek bile bu ilaç piyasada yok. İlaç fiyatları ve geri ödeme sorunları yüzünden tedavi sürecinde büyük belirsizlikler yaşıyoruz. İlaç bulmakta zorlanıyoruz ve bu, tedaviye devam edebilmemizi engelliyor. İlaç fiyatlarının kontrol altına alınmasını, eksik ilaçların hızla temin edilmesini ve SGK'nın geri ödeme politikalarının gözden geçirilmesini istiyoruz. İlacı parasıyla aldığımızda geri ödeme için SGK’ya dava açmak gerekiyor. Bazı ilaçlar bir kerelik değil. Uzun süre kullanılması gereken ilaçlar. Birçoğunun fiyatı bütçemizin kat be kat üstünde.  Bu sorunun çözülmesi için yetkililerden destek bekliyoruz’’ dedi. Eczacılar Oda Başkanı Kılıç: ‘’Esas sorun SGK’nın ilaç fiyat kararnamesinden kaynaklanıyor’’ 23. Bölge Elazığ Eczacılar Odası Başkanı Uğur Çelik de bazı ilaçlarda tedarik sıkıntısının olmasına rağmen yaşanan sorunun esas olarak ilaç fiyat kararnamesindeki eksikliklerden kaynaklandığını söyledi. Mevcut kararnamenin güncellenmemesi nedeni ile bazı ilaç firmalarının Türkiye’den çekildiğini belirten Kılıç şunları söyledi: Türkiye'de şu an için Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından ödenen ilaçlarda çok ciddi bir sıkıntı yok. Ama bazı ilaçlara zaman zaman ulaşılamadığı da oldu. Ancak asli sıkıntı ilaç fiyat kararnamesinden dolayı, Sosyal Güvenlik Kurumu’nun ödemediği İlaçlarda var. Bu ödenmeyen ilaçlar için hastaların mahkeme kararı yoluyla ödeme almaya başvurmaları mümkündür.  Bunun için önce SGK' dan ilacın ödenmediğine dair bir yazı almaları, daha sonra mahkemeye başvurmaları gerekiyor. Daha sonra mahkemeden kişiye özel olarak bu ilaçların ödenme kapsamına alınması için bir yürütmeyi durdurma kararı çıkartmaları gerekiyor. Bu bir yoldur.  Ancak bütün hastalar bu yöntemi kullanamıyorlar. ‘Bazı ilaç firmaları Türkiye’den çekildi’’ İlaçların Euro ile alındığı ülkemizde Euro’nun  17,55 TL’ye sabitlenmesi nedeni ile bazı firmaların Türkiye’den çekilme kararı aldığını vurgulayan Kılıç,devletin ilaç politikasında ve ilaca erişim noktasında gereken adımları atması gerektiğini de belirterek sözlerine şöyle devam etti: ‘’Akılcı ilaç diye bahsettiğimiz yeni teknolojilerin bir kısmı Türkiye'de ilaç fiyat kararnamesinden dolayı Türkiye'ye gelmiyorlar. Bu ilaç fiyat kararnamesindeki mağduriyetin acilen giderilmesi gerekiyor. Türk Eczacılar Birliği olarak da artık miadı dolmuş olan bu ilaç fiyat kararnamesinin bir an önce yenilenmesi gerektiği kanaatindeyiz.  Çünkü Euro 37 lira seviyesinde seviyesindeyken İlaç Fiyat Kararnamesi 16 Aralık 2023 fiyatlarına göre 17,55 lira seviyesinde tutulmuştur. Yarısından daha ucuz olan bir kademede ilaç firmaları Türkiye'ye gelmek yerine tamamen dışarıda kalmayı ya da gelecek yıl SGK'nın şemsiyesi altında kalmamayı tercih ediyorlar. Bu anlamda bazı mağduriyetler oluşuyor. Bir de bazı kanser ilaçlarında zaman zaman yoklar yaşanıyor. Bunlarla ilgili yine ilaç fiyat kararnamesi ile alakalı sorunlar var. Son örneklerinden bir tanesi de kanser ilacı değildi ama epilepsi gibi bir hastalıkla alakalı bir yabancı firmanın Türkiye'den 14 ilacını çekmesi oldu. Novartis firmasının piyasadan çektiği ilaçlardan biri olan Trileptal ilacı epilepsi hastaları için kullanılıyor. Ne yazık ki muadili de yok .  Sağlık temel bir haktır. Tüm vatandaşlarımız açısından ilaç bazında da ucuz ve güvenilir bir şekilde ve herkes tarafından ulaşılması gereken bir metadır.  Dolayısıyla devletimizin bu konuda vatandaşlarımızın ilaçlara erişim noktasında gereken tüm adımları bir an önce atmasını bekliyoruz.’’