HABER/FUNDA CANPOLAT
Her geçen gün artan yem ve mazot maliyetleri tavukçuluk sektörünü zora sokuyor. Artan maliyetler nedeniyle bu sektörde çalışanlar ya kar elde edemiyor ya da iflas ediyor. Elazığlı tavuk üreticileri artan maliyetlere tepki göstererek “Yem ve nakliye ücretleri çok ağır geliyor. Bazı günler yem alamıyoruz.” diye konuştular. Kış aylarında tavuk fiyatlarının artacağını belirten Elazığlı üreticiler tüketicilere şimdiden uyarılarda bulundular.
Elazığ’da uzun yıllar boyunca tavukçuluk sektöründe çalışan Mehmet Emin Bayrak sektörün sorunlarına değindi. Özellikle son yıllarda artan yem ve mazot maliyetleri nedeniyle bir çok üreticinin batmak üzere olduğunu belirten Bayrak, işlerinin aynı zamanda son derece riskli olduğunu söyledi.
Üretim 2 yıl öncesine kadar yok denecek kadar azdı
Artan maliyetlerin ürüne yansıtılmak zorunda kalındığını bununda tüketicinin tepkisine neden olduğunu vurgulayan Bayrak, “Biz tüketiciye fiyat söylediğimiz zaman pahalı buluyor. Adam 100 tane alacaksa 50 tane alıyor ya da bizi geçip başka şehirse alıyor. “ diye konuştu.
Sektörün birçok sorunu olduğunu söyleyen Bayrak: “16 yaşından beridir bu işi yapıyorum. Bu arada civciv satarak başladım ve şu anda yeni yeni üretime başladık. Yem ve nakliye ücretleri çok ağır geliyor. Diyelim ki biz buradan Hakkari‘ye bir ürün gönderiyoruz. Bu ürünün bize sadece nakliye ücreti 10 ile 15 bin TL arasında değişiyor. Aracımızı servise gönderiyoruz. Ücretleri 17 bin TL civarında çıkıyor. Ondan sonra biz tavuğa bir fiyat biçtiğimiz zaman direk müşteriye pahalı geliyor ve almıyor. Ya da istediği âdeti alamıyor. Adam 100 tane alacaksa 50 tane alıyor. Bu şekilde üretim 2 yıl öncesine kadar yok denecek kadar azaldı.
Yem ve mazot maliyetleri çok ağır
Yem tedarikinin şehir dışından yapıldığını belirten Bayrak bu durumun maliyet artışına neden olduğunu söyledi. Bazı günler hayvanlara yem yetiştiremediklerini belirten Bayrak;
“ Bu yem fiyatlarıyla, bu mazot şartlarıyla, nakliye ücretleri ile riskli bir iş. Çünkü üretim artıyor ama yem maliyeti de artıyor, nakliye ücreti de artıyor. 2020’lerde, 2021 lerde mazot fiyatları çok makuldü. Yani şimdinin sıfırları olmayacak kadar vardı. 8 liraydı mazot. 4TL’den 8 TL’ye çıkınca kıyameti koparıyorduk. Şimdi öyle değil mazot 45 – 50 TL’yi buldu. Tabi bu on katı maliyet demek. Buralarda yem tedarik edemiyoruz. Hep dışardan geliyor. Adana’dan ya da Ankara’dan, Bolu’dan bize geliyor. Bu da ekstra olarak 50 kg’da 20-30 TL çuval başına daha fazla maliyeti oluyor. İşte bunlar yüzünden fiyat düşmez. Çünkü haftalık ya da aylık yem zam alıyor, mazot zam alıyor.
Yem ve nakliye ücretleri bizi çok zorluyor. Gün oluyor yem alamıyoruz mesela alamadığın zaman o hayvanın o kümesin seni bekleyecek hali yok. Oruç tutturamazsın ya strese giriyor birbirini yiyor ya hayvan açlıktan ölüyor zarar ediyorsun. Şu anda en ağır olarak yem ve mazot maliyetleri çok ağır. Tüm üreticiler olarak sadece bizler değil atıyorum Bursa’da adam şeftaliyi çöpe döküyor ama buraya gönderdiği zaman sen 40 – 50 TL’den şeftali alıyorsun. Mazottan kaynaklanıyor, nakliyeden kaynaklanıyor, taşıyan adam da haklı kamyon alıyor, mazot alıyor ki para kazansın. O da kazanamıyor. “
Hastalık faktörü çok tehlikelidir 2 hayvanın hastalığı 15 bininin kaybına sebep olabiliyor
“Bizim sektörümüzde hastalık çok tehlikeli. Atıyorum 15 bin ürününüz var. 2 tanesi hasta oluyorsa, yeterince bakamıyorsanız; 2 tane ürün 15 bin tane ürünü öldürebilir. Bu şekilde çok risklidir. İşte havasız kalırsa hasta olur, soğuk vurursa hasta olur. Yani her şeyi tam oturtmak gerekiyor”
Kış aylarında fiyatlar daha yüksek olacak
“Kümes hayvanlarının şu an fiyatları üretilen ürüne göre uygun. Kış aylarında daha da pahalı olacak. Çünkü bu yumurta üretimini yapan insanlar 3- 4 aydır zarar ediyor.3- 4 ay daha böyle devam ederse çoğu insan batabilir. Ama fiyatlar yükselir. Yani çünkü kışın yumurta daha çok tüketiliyor. Adam diyecek ki ben dört ay bu kadar zarar etmişim. Nasıl çıkartacağım? Tavuk da öyle Sen alıp tekrar satıp para elde edemezsin. Tavuğu iki yıl kullandıktan sonra tavuk çöpe gider, kesime gider. yok parasına gider daha yüksek.”
Bir odamızın olmaması bir kural olmamasına sebep oluyor
“Bir odamızın olmaması bir kural olmamasına neden oluyor. Herkes gelişigüzel çalışabiliyor kim kime neyi nasıl isterse yapabiliyor. Aslında bir oda olsa, şeffaflık olursa güzel bir şey olur. Ama şu anda biz birbirimizi pek tutamadığımız için öyle bir şey mümkün olmaz diye düşünüyorum.
Şu anda ürün satılmadığı için herkes ucuz satar, tabi biz de satarız. Ama tavuk satıldığı zaman da Herkes tavuk satar, kaça isterse verir. Çünkü şu anda herkes zarar ediyor. Civciv üretimi de zarar ediyor. Civcivini alıp büyütüp satan da zarar ediyor, yumurta satan adam da ya kafa kafaya çıkıyor, son bir haftadır ya da zarar ediyor. Geçtiğimiz 3-4 aydır böyle. ‘’
