Türkiye İMKON ( İnşaat Müteahhitleri Derneği) Yönetim Kurulu üyesi Av. Osman Avcıl, vatandaşlar için çıkartılan Yeni Evim Konut Projesi ve inşaat sektörü üzerine değerlendirmelerde bulundu. İnşaat sektöründe arz ve talep dengesinin sağlanamamasının en büyük nedenlerinden birinin maliyet artışı olduğunu söyleyen Avcıl;” İnşaat sektöründe demirden tutun da neredeyse betona kadar ,zaten cam vs. bu tip malzemelere ulaşımlar çok zorlaştı. Çok artışlar oldu. Artışlar olduğu gibi PVC plastik sektöründe böyle tedarik yapılamadı. Tabi bunun etkisi korona, koronadan sonra da döviz artışları, enflasyon.” dedi.

İNŞAAT SEKTÖRÜNDE DEMİRDEN TUTUN BETONA TÜM HAMMADDELERE ULAŞIM ZORLAŞTI

Ekonomik kriz nedeni ile inşaat sektöründe tedarik sıkıntısı yaşandığını söyleyen Avcıl: ”İnşaat sektöründe demirden tutun da neredeyse betona kadar ,zaten cam vs. bu tip malzemelere ulaşımlar çok zorlaştı. Çok artışlar oldu. Artışlar olduğu gibi PVC plastik sektöründe böyle tedarik yapılamadı. Tabi bunun etkisi korona, koronadan sonra da döviz artışları, enflasyon. Geçen seneler, çok ciddi sıkıntılar yaşadı inşaat sektörü. Malumunuz ekonominin dinamosu inşaat sektörü. 250 alt sektörü destekliyor inşaat sektörü. Türkiye’de her zamanda böyle olmuştur. Olması gereken de budur. Tabi keşke ekonomimiz sanayiye daha çok dayansaydı. Ama gelişmekte olan ülkelerde biraz da bu işin doğası böyledir. Zamanla oturacaktır. Sanayi yatırımları, turizm yatırımları gibi yatırımlar, belki daha da ön plana çıkacaktır. Ama şu anda lokomotif inşaat sektörü. Bunun önüne nasıl geçilebilir ?” dedi.

BİR AN ÖNCE MÜTEAHHİTLER ODASI KURULARAK SEKTÖR DİSİPLİN ALTINA ALINMALIDIR

İnşaat sektöründeki sıkıntıların aşılması için müteahhitler odası kurulması sektörün disiplin altına alınması gerektiğini ifade eden Osman Avcıl, böyle bir yapılanma olduğuna dikkat çekerek: ”Yani bir müteahhitler odası kurulması gerektiğini, bizler Müteahhitler Federasyonu olarak sürekli dile getiriyoruz. Aslında hükümetlere de altmışlı yıllardan beri bu teklifler hep geldi. Sektörü gerçekten bilen, ekonomik altyapısı olan, hazmeden firmaların devam etmesi için sistematik alt yapısının kurulması lazım. Çünkü odası olmayan hiçbir sektör yok. Yani sobacılardan tutun da, at arabacılardan tutun, aklınıza gelebilecek tüm meslek örgütleri hep oda halinde. Ama dikkat edin müteahhitler odası yok. Bizim, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’ne bağlı. Bence Kıbrıs’taki gibi olmalı. Kıbrıs Elazığ kadar bir ülke olmasına rağmen, Kıbrıs Türk İnşaat Mühendisleri Birliği var. Türkiye’de de bir an evvel müteahhitler odası kurulup, sektörün disiplin altına alınmasıyla, hükumetlerle daha anlamlı köprüler kurulup, önceden tedbirler alınmalı. Bunun dışında da vatandaşın alım gücü artırılmalı. Olmaması gereken enflasyon artışının önüne geçilmeli. ”dedi.

ENFLASYON ARTIŞININ RANTÇILARDAN,ART NİYETLİ YAPILARDAN BAŞKA KİMSEYE FAYDASI OLMAZ

Türkiye, Dünya’da en fazla enflasyon artışı olan ülkelerden biri. Bir an evvel bunun önüne geçilmeli. Mağduriyetlerin, fakirleşmenin çok olduğu bu sistemden, bir an evvel adil bir düzene geçirmeli. Artık enflasyon artışının rantçılardan başka, bu anlamsız ve art niyetli yapılardan başka, kimseye bir karı olmaz. Ülkemizde asgari ücretle çalışan çok. Enflasyon artışı, vatandaşımızın tabiri caizse belkemiğini ekonomik anlamda kırarsa, bu hepimizi mağdur edecektir. Toplumun refah seviyesini düşürüp, ülkede terörden tutun da, kavgalara, aklımıza gelebilecek her türlü cinayetlerin ve mağduriyetlerin oluşmasına sebep olacaktır. Bir an evvel, bu enflasyonun önüne geçilip Türkiye’ye ve İslam’a yakışır adil bir sistemin kurulması en önemli çözümdür diye düşünüyorum.” dedi.

EKONOMİK KRİZDE KÖKLÜ OLMAYAN FİRMALAR SEKTÖRDEN ÇEKİLMEYE BAŞLADI

Yeni Evim Konut Projesini de değerlendiren Osman Avcıl, projedeki  belirsizliklerin sürdüğünü ifade ederek,  projenin aktif olarak hayata geçmediği için vatandaş, banka ve müteahhit açısından bir çok kafa karışıklığına yol açtığını söyledi. Avcıl:
”En önemli problemlerimizden biri bahsettiğimiz gibi maliyetlerdeki artış, dolardaki artış ve  korona. Tüm dünya çapında olan bu tedarik zincirindeki kırılmalar özelde de Türkiye’de olan ekonomik kriz, inşaat sektörünü en başta tetikledi. Buradan Yeni Evim Projesine gelecek olursak; maliyetler zaten arttı. Problemler ve üretim anlamında arz bayağı düştü. Köklü olmayan firmalar müteahhitlik sektöründen çekilmeye başladı. Çünkü gerçekten maliyetler çok fazla arttı, talep azaldı, alım gücü düştü.” dedi.

MÜTEAHHİT FATURALANDIRMA YAPAMADIĞI İÇİN, BANKALAR VATANDAŞA YETERLİ KREDİYİ VEREMİYOR

Yeni Evim Projesi ile vatandaşın konuta kolay ulaşması için adımlar atılmasına rağmen sistemdeki belirsizlikler nedeniyle nasıl uygulanacağının anlaşılmadığına dikkat çeken Avcıl, sözlerinin devamında şunları söyledi:
”Konuta erişim hakkı anayasal bir haktır. Bir Türkiye Cumhuriyeti vatandaşının konut sahibi olması en doğal hakkıdır. Yeni Evim Projesi ile konuta erişimin kolaylaştırılmasına çalışıldı. Tabii ki yine de ayakları yere basan bir proje, ama uygulaması aktif değil. Bence şu an bankalar da nasıl uygulanacağını anlamadı, anlamaya çalışıyor. Yukardan sistemin açılması ile Yeni Evim Projesi daha netleşecek. Dediğim gibi problemleri duyuyoruz. Burada müteahhit yeterli faturalandırma yapamadığı için,’ ben bu kadar fatura kesemiyorum’ diyor. Kesemeyince de bankalar bu kadar krediyi vatandaşa veremiyor. Veremeyince de konutlarda en alt limit bir buçuk milyon lira Elazığ gibi yerde. Elazığ’da orta ve en dip kalitede bir konut bile yapılsa bir buçuk milyon civarında. Bu problemler zamanla aşılır, ama şu anda gidişatı göremedik. ”

GÖNÜL İSTERDİ Kİ , BELİRSİZLİKLER GİDERİLİP ÖYLE SUNUM YAPILSAYDI

Yeni Evim Konut Projesinde belirsizliklerin giderildikten sonra halka sunum yapılması gerektiğini ifade eden Avcıl, konunun hem vatandaş, hem banka, hem de müteahhit düzeyinde tam olarak anlaşılmadığını belirtti. Avcıl:

”Bize de mesela müteahhitler kanadında dediler ki,  ‘ben de Müteahhitler Konfederasyonu yönetimindeyim’. Burada başta Çevre ve Şehircilik Bakanı, bazı STK ‘lara üye olan müteahhitlerin projeleri temelden de desteklenecek. Yani vatandaşlar temelden de daire alabilecekler. İnşaat Müteahhitler Konfederasyonu, kısaltılmış haliyle İMKON’dan bahsettiler, İNTES diye bir inşaatçılar sendikası var. Türkiye Müteahhitler Birliği var. Bunlara üye olanların projeleri temelden de alıma açık olacak. Ama biz bankalarla görüştük. Bankalar şu anda sistemin açık olmadığını dile getirdi. Sistem ne zaman açılır o da belli değil. Belirsizlik hepimizi yoruyor. Tabi gönül ister ki bu belirsizlikler de giderilip öyle sunum yapılsaydı. Şimdi bu sunumlar da yapılmadığı için vatandaşlar ulaşmak istiyor, satın almak istiyor. Ama vatandaşa diyoruz ki; ‘şu anda biz de bilmiyoruz. Konuyu anladığım kadarıyla onlar da bilmiyor. Yani ulaşın bankalara iş netleşsin, net olmayan yerleri de biz zaten açıklığa kavuştururuz’ dedik. Çoğu gelip gidiyor. Yani doğrusu bir netlik olmaması bizi de yoruyor. İnşallah en kısa zamanda bu problemler giderilir de, müteahhitlerin bu faturalandırmadan kaynaklanan faturalama problemi de çözülür.
Burada bazı emlakçı ve STK’ların problemlerin sanki müteahhitlerden kaynaklandığını belirten açıklamalar yaptıklarını duyduk. Bu işi müteahhitlere yüklemek çok mantıklı değil. Çünkü müteahhit de tüm alanları faturalandıramayabiliyor. Niye? Sıvacı veya üretimde ara işçi olarak çalışan, işçilik yapan yerlerin hepsinden fatura bulamayabiliyor. ” dedi.

KREDİ ŞARTLARI İNSANLARI EPEY SÜZGEÇTEN GEÇİRİYOR, BU ŞARTLARI TAŞIYAN İNSAN SAYISI ÇOK AZ

Açıklanan kredi paketinin şartlarının zor olduğunu ve bu şartları taşıyan insan sayısının çok az olduğunu ifade eden Osman Avcıl: ”Türkiye’nin akışı böyle. Türkiye’de biz de öyle olmasını istiyoruz. Keşke tüm çalışanlar taşeronluk sistemiyle çalışsın, hepsinin ustalık belgesi olsun, ona bağlı olan taşeron yapısı olsun. Ama Türkiye’nin yapısı şu anda o yeri çok sıkmak istemiyor. O yüzden de faturalandırmayı müteahhitler tam olarak yapıp, maliyetini yansıtıp, yüksek fatura kesmek istemiyor. İllaki bu çözülür. Bir çözüm bulunur. Biraz da kervan giderken dizilir. O durumda var. Bunlar kısa zamanda çözülür diye ümit ediyorum.
Ama hükümetin, devlet yapısının, bir an evvel artık musluğun suyunu açması lazım ki, bu sefer de diyilmesin, bu kadar vatandaşa kullandırdık, diğer vatandaşlara kalmadı. Bu da hoş olmaz zaten. Şartlar insanları önceden epey bir süzgeçten geçiriyor. Önceden daire sahibi olmamış olması lazım, hanesinde bir ev sahibinin olmamış olması lazım vs. 3-5 tane daha şartlar var. Bu kadar şartı taşıyan insan sayısı da az. Bu azken bir de krediye ulaşım zorlaşırsa, sadece tanıtımda, psikolojik algıda kalmış olur. İnşallah bir an evvel bu problemler, hükümet ve bakanlıklar tarafından açılır diye ümit ediyorum.” dedi.

TÜRKİYE SIKINTILI BİR SÜREÇTEN GEÇİYORSA, MÜTEAHHİTLER DE ELİNİ TAŞIN ALTINA KOYMALIDIR

Konut projesinin açıklanmasından sonra ev fiyatlarına fahiş oranda zam yapılmasına da tepki gösteren Avcıl, orantısız zam yapan müteahhitlere evin değerinin % 10’u  kadar ceza verileceğini ifade ederek şunları söyledi:
”Ev fiyatları ile ilgili de konuştuk. Bir yasa da çıktı. Herhalde bir aya kadar da en geç yasalaşır. Daire fiyatlarına bu son açıklamadan sonra artış yapan müteahhitlere, daire değerinin % 10’u kadar bir ceza da gelecek. Bu ceza mantıklı mı? Bence mantıklı. Yani müteahhitlerin de fırsatçılık yapmaması lazım. Sonuçta Türkiye bir sıkıntılı süreçten geçiyorsa, müteahhitlerin de elini taşın altına koyması lazım. Vatandaşın da konut erişimini kolaylaştırması lazım, yardımcı olması lazım. Fırsatçılığa dönüştürmemesi lazım. Ben şu anda yapılan zamların çok fazla ayağının yere basacağını düşünmüyorum. Çünkü biraz önce bahsettiğimiz gibi Yeni Evim Projesinde kredilendirme henüz açık değil. Vatandaşa kredi veremiyorlar. Çünkü henüz süreç belli olmadı. Yani müteahhit fiyatı arttırınca ceza yediği ile kalır. Yani hem alan yok, hem de bu belgelendirilirse çıkacak yasayla cezayı da bir nevi yemiş olacak. Ve bu artışlar zamanla düşecektir diye düşünüyorum. Bir ayağı yere basan artışlar olacağını düşünmüyorum.”