Seçimler sonrasında ekonomi piyasalarındaki hareketlilik market raflarında da fiyat artışlarına neden oldu. Gelen zamlarla dar gelirli vatandaşlar temel tüketim maddelerine bile ulaşmada zorluk yaşarken, ekonominin be3lkemiği olan esnaflar da artan girdi maliyetleri nedeniyle güçlükle ayakta duruyor.
Esnafın ayakta durmakta zorlandığı bu zorlu süreçte esnaflar kredi çekememekten şikayetçi olurken, Elazığ Kahveciler ve Kıraathaneciler Oda( EKKOB) Başkanı Ferhat Evsen de konuya ilişkin bir açıklama yaptı. Esnafın deprem sürecinde devletten destek alamadığını hatırlatan Evsen, hükümetin esnaflara destek vermesi gerektiğini söyledi.
ESNAFLARIMIZ KENDİ PARASIYLA BİLE KREDİ ÇEKEMEZ OLDU
Seçim sürecinde esnaf için 150 Milyar TL lik kredi destek paketi açıklanmasına rağmen, esnafın kredi çekemediğini ifade eden Evsen şunları söyledi:
”Yaklaşık 800 tane esnafımızın 50 tanesinin depremde dükkanları ağır hasar alarak yıkıldı. Şuana kadar resmi olarak bir tane esnafımıza bile her hangi taşınma, kira vb. bir destek yardımı almamıştır. Yaklaşık olarak Şubat ayından beri aylarca zaman geçti. Son ağır hasarlı raporlarının da hak sahipliğinin açıklanması ile birlikte 2 tane esnafımızın işyeri bugün resmi olarak ağır hasarlı ilan edildi. Özellikle iş yerleri ağır hasarlı olan esnaflarımıza hükümetimizin destek vermesi lazım. 2020’de ki destekleri bekliyoruz. O günkü şartlarda biz belki beğenmiyorduk destekleri. Fakat bugün 50 bin TL faizsiz krediyi boş verin, esnafımız kendi parasıyla bile kredi çekemez oldu.
Seçimden önce Ankara ATO’da Cumhurbaşkanımızın yaptığı toplantıda Esnaf Sanatkarlar TESK Başkanımız Bendevi Palandöken’de orda esnafımızın adına kendilerine teşekkür etti. Seçim süreciydi, tabi kötü olmak istemedi. Ama bu süreç bugün geldi Elazığ esnafının çıkmaz bir sokağa girmesine sebep oldu. Orda 150 milyarlık bir destek kredisi açıklandı. Fakat bugün Elazığ esnafı olarak bankalar olsun, kefalet kooperatifi olsun, 4 tane kefalet kooperatifimiz olsun, her hangi bir para talebinde esnaflarımız evraklarını hazırlayıp, teminatlarını hazırlayıp sunduğu zaman; bugün para bulamıyor, para çekemiyor. İnsanlar bir bakıma kendi imkanları ile bankalardan faizli parayı bile çekemez haldedir.”
KREDİ MÜJDESİ AÇIKLANIYOR, AMA KOOPERATİFLERDE PARA YOK, BANKALARDA PARA YOK
Milletvekillerine de çağrıda bulunan Evsen, kooperatiflere para desteği verilmesi konusunda çalışmalar yapmalarını talep etti. Esnafın ayakta durmak için çekeceği krediyi bulamadığını ifade eden Evsen sözlerine şöyle devam etti:
”Buradan seçilmiş 5 tane milletvekilimize sesleniyoruz. Cumhur ittifakı ve millet ittifakı milletvekillerimize sesleniyoruz. Gelin esnaf ticaret bakanlığıyla, maliye bakanlarıyla görüşün kooperatiflerimize para desteği verilsin. Bugün insanlar para çekemez durumda. Faizsiz kredilerden vazgeçtik. Dediğimiz gibi 2020 depreminde bir faizsiz kredi vardı. Şu anda bile ekonomik krizde bir faizsiz kredi bekleniyordu. Fakat biz artık faizsiz krediden vazgeçtik. Yani gerçekten esnaflarımızın para çekmesi için bankalarda para olması lazım. 28 Mayıs seçim yapıldı seçimden 2-3 gün sonra 1 Mayıs’ta ödemeler durdu. Depremde 1 yıl ertelenen krediler bugün iptal oldu. Normal kredilerinde kooperatiflere tanınan limitleri düşürüldü. Bugün parada olsa Elazığ esnafı para çekeceği evrakı tamamda olsa para çekecek herhangi bir yer bulamıyor. Kooperatiflerde para yok, bankalarda para yok peki esnaf bu dar döngüde, bu ekonomik krizde en azından bir nefes alabilmek için ne yapabilir?”
ZATEN ESNAF BORCUNU BORÇLA KAPATMAK İÇİN PARA ÇEKİYOR
”Yani İzmir’de ki bir kooperatif başkanı arkadaşımız internette her gün paylaşıyor, esnafına sesleniyor gelin para çekin. Bizim Elazığ esnafı da evrakını hazırlıyor hatır gönül üzerine kredi alıyor. Bugün bu röportajı dinleyen yetkililer de biliyor, inanın ki çevrelerinden 2-3 tane esnaf onları aramıştır. Demiştir ki ‘burada kredimiz var bize destek olun kredi çekelim’. Bu para çekme olayı en azından günümüzde problem olmaktan kalksın. Zaten esnaf borcu borçla kapatmak için bir para çekiyor. Lütfen Elazığ’ın para konularını kimle görüşüyorlarsa görüşsünler yetkililerle. Bizim TESK Başkanımız var Ankara’da zaten sadece teşekkür ediyor insanlara. Buradan yetkililerden, milletvekillerimizden yeni dönemde ilk faaliyetleri bir kaynak bir ödenek çıkararak sağlasınlar. Seçim sürecinde verilen sözler en azından şimdi yerine getirilsin.”
ESNAFLARIMIZ ZAM YAPSALAR MÜŞTERİ YOK, YAPMASALAR MALİYETLER KURTARMIYOR
Çaya gelen % 43 oranındaki zammı da değerlendiren Evsen, yapılan zamlarla esnafın yaşadığı zorlukların arttığına dikkat çekti. Esnafın Gelen zamları fiyatlara yansıtamadığını da ifade eden Evsen şunları söyledi:
”Ülkemizde çay üreticilerine destek için yapılan zam bugün esnaflarımıza yansıdı. Gerçekten esnaflarımızın durmadan mücadele ettiği kalemlerden biride çay kalemidir. Hükümetimizin yetkili insanlarına sesleniyoruz. Esnaf zor durumda. Esnaf artık Elazığ’da gerçekten kiralarla uğraşıyor, vergilerle uğraşıyor. Şimdi bu çay zamlarında ana kalemimiz şeker , çay, su olduğu için bununla ilgili bir destek bekliyoruz. Hükümetimiz en azından çayda KDV’leri indirse, bu yakıt indiriminde nasıl yapılıyorsa çayla ilgilide bir destek verilse esnafımız adına güzel olur. Yetkililere sesleniyoruz Elazığ esnafı bu çay zamlarından sonra gerçekten müşterilerinde ekonomik durumu kötü olduğu için, iki derede bir arada kaldılar. Zam yapsalar fiyatlarına müşteri yok. Zam yapmasalar maliyetleri kurtarmıyor. Bu yüzden gerçekten zor bir süreçteyiz Allah esnafımızın yardımcısı olsun, güç kuvvet versin.Yaklaşık 800 tane esnafımızın 50 tanesinin depremde dükkanları ağır hasar alarak yıkıldı. Şuana kadar resmi olarak bir tane esnafımıza bile her hangi taşınma, kira vb. bir destek yardımı almamıştır. Yaklaşık olarak Şubat ayından beri aylarca zaman geçti. ”
ESNAFIN DEPREM MAĞDURİYETİ ARTARAK DEVAM EDİYOR
Esnasın yıkılan işyerlerini taşımak için bir yığın güçlükle karşılaştığı ve iş yerini yeniden açmak için bir ok prosedürlere takıldığını belirten Evsen, kira fiyatlarındaki fahiş artışa da dikkat çekerek:
”Elazığ’da büyük sorunlardan biri de Ticaret Merkezlerinin olmamasıdır. Bugün esnaf birlik odaları dağıldı odalar herkes bir tarafa dağıldı. Herkes bir mahalleye dağıldı. Bu esnaflarımız içinde hiç iyide olmadı. Çünkü odalarda işlemleri esnaf birlik tek bir odadaydı. Bütün işlemlerini aynı binada yapabiliyordu. Bugün herkes bir ofis tuttu bunların odaları ayrı bir maliyet. Tamam bizim yerimiz bugün Nail Bey’de olur yarın başka bir mahallede olur yer buluruz. Ama esnafın öyle bir şansı yok. İş yeri yıkılan esnaf Mustafa Paşa Mahallesi’nde bugün bir dükkan tutmaya kalktığı zaman 8-10 bin lira dükkan kiraları. Elazığ’ın caddeleri biliyorsunuz İstanbul’da bir boğaza bakmıyor. Buradan dükkan sahiplerine sesleniyoruz! Deprem oldu iş yerleri yıkıldı, yeni iş yerleri teslim edildi. Fakat biraz vicdan merhamet ya. TOKİ’nin size verdiği dükkan şartları bellidir. Onların sizlere uyguladığı faizler bellidir. Bugün yıkılan dükkanlarda esnaf zaten destek alamıyor birde iş yeri açmak için yeniden evraklarla uğraşıyor birde sizinle uğraşmasın. Elazığ’ın Ticaret Merkezine ihtiyacı vardır. 2 tane yer altı otoparkı yapıldı. Keşke o yer altı otoparkına 2 tanede yer altı çarşısı yapılsaydı. Bugün Atatürk İlkokulu’nun orası, Kız Meslek Lisesi’nin orası, buralarda en azından yapılacak Ticaret Merkezleri ile şehirde iş yeri sahipleri şehrin 500 kişilik bir ailesi var. Bu 500 kişinin elinde kira fiyatları. 3-5 tane insan zamanında zengindi. Şu anda da bu dükkanlar onların dükkanları ile birlikte bugün 3-5 kişi zengin olsun diye kira fiyatları 8-10 bin olmasın esnafta bu durumdan mağdur olmasın. Kentsel dönüşüm şehir merkezinde yapılıp ticaret merkezlerinin bir an önce yapılması gerekir.”
