Ekonomik koşullardaki dalgalanmalar sıfır ve 2. el araç fiyatlarında da büyük artışa neden oldu. Araçların bu kadar değer kazanması vatandaşların araba almayı bir yatırım aracı olarak görmesine neden oluyor. Sıfır araç piyasadaki talebi karşılamaya yetmediği için insanlar 2. el oto alımına yöneldiler. Bu da fiyatların artmasına neden oldu.
Elazığ Galericiler Sitesi’ndeki oto galericiler, ikinci el araç fiyatlarındaki artışın devam edeceği yönünde görüş bildirdiler. Konu ile ilgili olarak Harputtimes Haber’in sorularını yanıtlayan Galerici Ercan Yılmaz, sıfır araç tedarikinde yaşanan sıkıntılar nedeni ile 2. El araçların fiyatlarının yükseldiğini ifade ederek bu artışın önümüzdeki süreçte de devam edeceğini söyledi. Ercan:
‘’Araba ikinci el fiyatları Türkiye’de malumunuz olduğu üzere çok farklı haberlere konu oldu. Her geçen gün de gündemden düşmüyor. Dolayısıyla bizim de işlerimize farklı şekilde bunların izdüşümleri oluyor. Her şeyden önce şöyle başlamak istiyorum Türkiye’de araç fiyatları yükselecek mi? Düşecek mi? Benim fikrim yükseleceği yönünde. Çünkü artış olmaması için ekonomik şartların, dövizin, doların belli bir düzeye inmesi gerekiyor. Petrolün düşmesi lazım, doların düşmesi lazım. Netice itibarıyla bunlar petrokim maddelerden üretiliyor. Bunlar düşmediği sürece bu fiyatlar düşmez bu kesinleşti. Artık kesin kabul gören görüş bu. Artı öyle bir durum var.
Bu artışın sebeplerinden ikinci sebep de bunlar düşmese de fiyat düşer mi düşebilir Ama bunun düşmemesini istemeyen bir güruh var. Bir grup var. Daha doğrusu bunlar kim tabii ki üretici firmalar. Bunlar fiyatın düşmesine taraftar değiller. Çünkü kendileri bir plan oluşturmuşlar. Bu plana göre üretim yapıyorlar ve bu 5 yılı kapsayan üretimleri için pazar oluşturmuşlar veya 4 yıllık, 3 yıllık pazar oluşturmuşlar. Üretimi de o şekilde arttırıyorlar. Yeni araç bırakacaklarsa arada aracın tanıtımını da yapıp sürebiliyorlar. Onun için üretici firmalar bunu çok düşürmek istemiyorlar. Bu nedenle biz çok düşeceğine inanmıyoruz. Onlara ileriki zamanlarda süreklilik lazım. Sürekliliği de nasıl yapacaklar? Arz talebe göre düşük olunca açık oluyor. Talep her zaman olacak. Bu talebin olması onların işine geliyor. Dolayısıyla fiyatları düşürmek istemiyor.
2018-2020 döneminden sonra Yurtdışı bağlantılı çok büyük araç firmaları geldi. Tabi bunların ulusal anlamda inşaat sektörleri, sağlık sektörleri var medya ayakları var bunların. Maddi anlamda çok güçlüler. Peki bu firmalar ne yapıyor? Bunlar dediğimiz gibi çok zengin oldukları için firmaları otomotivdir sağlıktır birçok dalda olduğu için medya ayağını çok iyi kullandılar. 2018-2019-2020 dönemlerinde biz bunu yaşadık. O ara bir asparagas haber çıkardılar ve bu ulusal medyaya düşünce insanlarda bir tedirgin oldu. Tedirginliğin üzerine biz 6 ay resmen kilit vurduk dükkanlarımıza. Atıyorum o gün ki fiyatlar 500 bin, 600 bin bandında olan bir aracı 350 bin bandında 6 ay satamadık. bakın 100-150 bin bir arabada kayıp o gün ki şartlarda. ”
İKİNCİ EL ARAÇ SATIŞ FİYATLARI SIFIR ARAÇ FİYATLARINI GEÇMİŞ
Şu anda şöyle bir durum var. Bu da çok önemli. Sıfır araç talebi var, bu kesin sebebi şu: ikinci eldeki fiyatlar sıfırlarla yarışır halde hatta sıfırları geçti. Hükümet buna da şöyle diyor: artık hiçbir araba internet üzerinde yayınlanan araçların hiçbirisinin fiyatı, bayi sıfır araç fiyat listesinin üstünde olamayacak. Bu bir tedbir midir? Tedbirdir. Uygulanabilirliği nedir derseniz, uygulanabilirlik noktasında zaman gösterecek. Çok uygulanabileceğine ihtimal vermiyorum. Çok büyük tedbirler de alındı. Ama hepsi hep bir şekilde delindi. Bunun da delineceğini düşünüyorum. Bir tedbir alınmış, yerinde bir karar olabilir. Kötü demiyorum, ama sıfır araçlardaki fiyatların artışı olmasın en büyük sebebi ikinci eldeki araç fiyatlarını sıfır araç fiyatlarını geçmesi. Ondan dolayı da insanlar artık ikinci el araç almaktansa, sıfır araç almak derdinde. Sıfıra meyil olmasının sebebi bu. Bu da birilerinin tekrar yazmış olduğu senaryonun bir gereği. Biz bir işi yaparken çok masumane düşünüyoruz. Fakat aslında bizler masumane düşündüğümüz gibi başka insanlar da bunu uyanıklık olarak görüyorlar. Ve öyle bir oyun içerisinde insanları çekmeye çalışıyorlar. Bu oyunun bir parçası, öyle görmek lazım. Sıfır araç fiyatlarının artması, sıfıra talep olması, ikinci el araçların sıfır fiyatlarını geçmesi, birilerinin istediği şeyler. Yoksa çok mantıklı değil.
ÜRETİLEN ARAÇLAR PİYASAYA SÜRÜLMÜYOR VE BU NEDENLE FİYATLARIN ARTMASI SAĞLANIYOR
Üretim olmasına rağmen piyasada talebin artması için sıfır araların stoklandığını da dile getiren Ercan Yılmaz, bu işin karaborsacılığa dönüştüğünü belirtti. Ercan hükümetin cezai tedbirler almasına rağmen verilen cezaların caydırıcı olmadığını da belirterek bu konuda tedbir alınmasını istediklerini söyledi. Yılmaz sözlerini şöyle sürdürdü:
‘’Düşünün sıfır araç varken, ikinci el de insanlar niye fazla para versin? Sıfır araç var. Bunun mantığı nedir? Piyasada araç yok. O zaman aracı üretin. Aracı üretiyorlar, satılıyor bu araçlar. Araç üretilmiyor diyorlar ama cayır cayır araba satılıyor. Baktığınız zaman Türkiye’de trafik tescilde artışlar var. Bunlar neye göre yapılabiliyor? Araç olmazsa bu tesciller yapılabilir mi? Yapılamaz. Bu araçlar nereden geldi? Geldiği yerlere bakınca demek ki üretim var. Fakat insanlar istediği sayıda bunu piyasaya sürüyorlar. Halk istediği gibi araba alamıyor. Bunu yapan bayiler de var. Araçları istedikleri sayıda satıyorlar, fazlasını bekletiyorlar. Bundan yararlanmak adına, bunları karaborsa satma adına böyle bir fiyat oluşturuyorlar. Liste fiyatı araç 800 lira. Gidiyorsunuz, araç yok. Başka bir adam 150 bin fazla verip sizin alamadığınız arabayı 800 liraysa 950 bin liraya kendisi alabiliyor. Peki, nasıl oluyor? Araç yok mu? O insan için özel bir imalat mı var? Hayır, nasıl oldu bu? Kara borsacılık, bunu yapanların kim olduklarını, ne olduğunu, hükümet tarafından böyle bir takibin başlatıldığını da biliyoruz. Ama cezai işlemleri olmadığı için caydırıcı olacağına inanmıyorum. Caydırıcı olabilmesi için de cezaların can yakıcı olması lazım. Fiyatların yükselmesi bu işi yapan insanlar olarak talep ettiğimiz bir olay değil. Tam tersi, bizler istikrardan yanayız. Fiyat artışının olması bize bir şey kazandırmıyor. Çünkü satınca biz de pahalı alacağız. İnsanlar artık araba satmaya imtina edecekler, araç eterli sayıda olmuş olsa alırız, satarız. Piyasada bir denge oluşur. Herkes belli ölçüde kazancını alır.’’
GALERİCİ MUHARREM SARIKAYA: BUGÜN ALDIĞIN ARABA 50 LİRAYSA, BİR HAFTA SONRA 100 LİRA ÜSTÜNE ZAM KOYUP SATIYORUZ. SATTIĞIMIZ HALDE AYNI ARABAYI TEKRAR GERİ 100 LİRA KARLA ALAMIYORUZ
6 yıldır Elazığ’da galericilik yapan Muharrem Sarıkaya da otomotiv piyasasında güven olmaması nedeni ile fiyatların sürekli artış gösterdiğini dile getirdi. Muharrem Sarıkaya, galericiler esnaflarının çok sıkıntı çektiğini de belirterek sıfır araçta karaborsacılık yapıldığını, verilen cezaların da caydırıcı olmadığını belirterek sözlerini şöyle sürdürdü:
‘’6 yıldır bu sektörde hizmet veriyorum. Bu sektöre girdik. Bu sektör daha mı iyi maalesef daha kötü. Piyasanın hiçbir güveni yok. Bugün aldığın araba 50 liraysa, bir hafta sonra 100 lira üstüne zam koyup satıyoruz. Sattığımız halde aynı arabayı tekrar geri 100 lira karla alamıyoruz. Alamadığımız için de bütün esnaf sıkıntıda, darda. O yüzden esnaf şu an kan ağlıyor. Esnaf para kazanamıyor diyoruz ya. Maalesef kazanamıyor zarar ediyor. Çünkü paramızın değerini koruyamıyoruz. Çünkü ikinci el arabayı sattığın gün aynı hemen yerine koyamıyorsun. Nereye gidersen git, üzerine fark verip tekrar bu arabayı almak zorundasın. Esnaf olarak şu anda çok sıkıntı çekiyoruz. Piyasada sıfır araç yok, sıfır araç bulamıyoruz. Hiçbir bayide yok. Olan da zaten yok çekiyor. Arabamız yok diyor, bekleyeceksin diyor. Sıraya bile yazmıyorlar. Yazmayınca da millet arabaya daha çok talep gösteriyor. Talep çoğalınca fiyatlar maalesef başına alıp gidiyor. Fabrikalar üretim yapmayınca, piyasaya araba girmeyince hiçbir şey yapılamaz. Bu fiyatlar karşısında bu şekilde devam eder. Kara borsacılar dedikleri, arabaları stok edenler elindeki arabaları piyasaya sürseler piyasa belki biraz daha rahatlayabilir. Maalesef o da yok. Bir iki kişiye ceza yazdılar hepsi o. Onun haricinde başka bir şey olmadı.
İKİNCİ EL ARAÇ DÜKKÂNLARI KUYUMCU DÜKKANI GİBİ OLDU
Millet parasını değerini korumak için şu anda altın nasıl kuyumcuda günlük fiyat değişiyorsa, araçlarda aynı şekilde, kuyumcu dükkanı gibi olmuş ikinci el araç. O yüzden millet kuyumcuda altındansa arabaya yatırımı daha tercih ediyor. İkinci el araç aynen kuyumcu dükkânı gibi oldu. Sektörümüzde sorun çok, araç bulamıyoruz. Bulduğumuz araç ise dediğimiz gibi çıkmıyor. Şehir şehir geziyoruz, araç alıyoruz. Sıkıntı çok, ama bunlara rağmen ekmeğimizi kazanmaya çalışıyoruz.
SÖYLENTİLERLE PİYASAYI KARIŞTIRIP, ARAÇ FİYATLARINI YÜKSELTİYORLAR
Şu anda galerici olmayıp da galericilik yapan esnaf arkadaşlar da çok. Piyasada kendi arabasının haricinde araç alıp satıyorlar. Komisyon için götürüyorlar. O şekilde dolaşan da çok, Dedikleri gibi haberlerde araçların fiyatı düşecek diyorlar, sonra piyasayı bir karıştırıyorlar. Karıştırdıktan sonra da stokçular arabaları alıyor, çekiyor, bağlıyor. Bağladıktan sonra tekrar araba fiyatları yükseliyor. İkinci eli bırak, sıfırlara fiyat farkı koyuyorlar. Sıfır araca fiyat farkı koyunca, ikinci el otomatikmen çıkıyor. Sıfır alıyorsun mesela. Bayiden 500-700 liraya alıyorsun, plakayı taktıktan sonra 100 bin lira yukarıya satıyor. Eskiden plaka takıldıktan sonra 5-10 bin lira düşerdi. Bu da bayilere önde ayakçı takımları var müşteriyi götürüp bayide araba alıyorlar, hariçten para veriyorlar arabayı almak için. Bunları duyuyoruz, piyasa allak bullak.”
