SERRA TAYLAN

Otomobil almanın oldukça zor olduğu şu günlerde ikinci el piyasasının durumu da vatandaşlar tarafından ilgiyle takip ediliyor. Ekonomik krizle birlikte alım gücünün düşmesi ve Türk Lirasının değer kaybetmesi vatandaşları yatırım yapmaya yöneltiyor. Yatırım aracı olarak görülen emtialardan birisi de otomobil. Özellikle geçtiğimiz aylarda sıfır araçların azlığı bu alanda yatırım yapmak isteyen ya da araç ihtiyacı olan vatandaşların ikinci el araçlara yönelmesine neden olmuştu. HARPUTTİMES Haber Ekibi Elazığ ikinci el oto piyasasının nabzını tutmak için Galericiler Sitesi esnafları ile görüştü.

2.EL ARAÇ PİYASASINDA  ESNAF DA, VATANDAŞLAR DA TEDİRGİN

Elazığ Oto Galericiler sitesi esnafları 2. El araç piyasasına büyük bir durgunluğun hakim olduğunu belirtiyorlar. İkinci el araçlarda esnafın da alıcının da tedirgin bir bekleyiş içerisinde olduğunu ifade eden esnaflar, 6 ay 6 bin km şartı nedeni ile araç alım satımında durgunluk yaşandığını ifade ediyorlar.

Elazığ Oto Galericiler Sitesi esnaflarından Muharrem Sarıkaya, araç almanın günden güne zorlaştığını belirterek alım gücünün düşmesi nedeni ile vatandaşların lüks araç yerine orta segmentteki araçlara yöneldiğini söyledi. Daha önce sıfır araç konusunda sıkıntı yaşandığı için, ikinci el araçların sıfır fiyatına satıldığını ifade eden Sarıkaya, merdiven altı galericilik yapılmasını önlemek amacı ile getirilen yetki belgesinin de suistimal edildiğine dikkat çekti.

Sektöre dair çarpıcı değerlendirmelerde bulunan Sarıkaya araç fiyatları konusunda şunları söyledi:

‘’Yüksek modellerde bayağı bir fiyat düşüşü var. Ama 200-300.000 bandındaki araçlarda bir düşüş yok. Eskiye göre ufaktan da olsa bir düşüş var ama çok büyük bir fiyat düşüşü şu anda yok. İnsanların alım gücü olmadığı için  yüksek model araçlar bayağı bir düştü. Hatta önceleri yüksek modeller fazla tercih edildiği için piyasada yoktu. Birdenbire bayileri araçlar girdi . Devletin aldığı 6000 kilometre 6 ay kararı piyasa fiyatlarını bayağı aşağıya çekti. Arabalar piyasada yokken birdenbire bayilerde ortaya çıktı. Bunun sebebi stokçuluktu. Bayiler araçlarını dışarıda muhafaza ettiler, bayilere koymadılar. Bu mevzu gündeme gelince bu sefer arabaları bayilere çektiler, satmaya başladılar.

Özellikle bayide araç olmadığı stokçuların oyunu piyasayı çok etkiledi. Büyük şirketlerin, büyük bayilerin arabaları küçük bayilere göndermediler. Ancak sene sonuna gelince 2023 modelleri ellerinden çıkartmak için ellerinden çıkarttılar. 2024’ten sonra piyasada yine fiyatların düşeceğini düşünüyorum.” dedi.

KORSAN GALERİCİLİĞİN ÖNÜNE BİR AN ÖNCE GEÇİLMELİ

Korsan olarak araba alım satımlarının önüne geçilmesi için Gakericilere yetki verilmesinin faydalı bir uygulama olmadığını ifade eden Sarıkaya şunları söyledi:

‘’Galericilere verilen yetki belgesinin faydasını göremedik. Yaklaşık bir buçuk iki yıldır bu yetki belgesi galericilere veriliyor ama 2 yıl içerisinde galerici olarak bizim yeterlilik belgemiz olmasına rağmen, noterde bunu çok fazla resmi olarak gündeme getirmediler. Getirmediği için yetki belgesi olan da benimle aynı ticaret yapıyor, olmayan da aynı ticareti yapıyor. O nedenle merdiven altı galericilik yapanlar, normal galericilerden daha çok araba alıp satıyorlar. Şu ana kadar bu konuda hiçbir önlem alınmadı. Yetki belgelerini verdiler, yeterlilik belgelerini verdiler. Verdikten sonra kenara çıktılar. Şu anda bunun hiçbir hükmü yok. Sadece yeterlilik belgesi olanın dükkan açıp açamama durumu var. Zaten millet dükkanı açmanın peşinde değil. Merdiven altı çalışan adamın  dükkana ihtiyacı yok ki. Evinde de otururken aracını alıp satabiliyor. Ama şahıs birey olarak da senede 3 tane araba alıp satma hakkı var. İnsanlar bunun önüne geçmek için annesinin, kardeşinin veya eşin dostunu adına vekâlet çıkartıp, bu vekalet adı altında araba alıp satabiliyor. Devlet buna ne yapabilir?  Bu adamın ismi geçiyor anasının babasının adına vekalet almışsa maliye ve noter bunu görebilir. Maliyenin buna bir önlem alması lazım. Noterin de bir önlem alması lazım. Bu şekilde bu korsan galericiliğini önüne geçebilirler, yoksa diğer türlü bu düzen böyle devam eder.

Bu yetki ve yeterlilik belgesinin olması sahibinden.com ve arabam.com gibi dijital platformlarda ilan vermesine sebep oluyor. Bu belgeye sahip olmayanlar bu sitelerden ilan atamaz. Ama şimdi telefon üzerinden bu işi yapıyorlar. Bir numaradan bir sefer ilan  atıyor, işi bittiği zaman kartı açıp yeni bir kart daha çıkartıyor, aynı ilanı atıyor. Bu sefer de böyle yapıyorlar.”  dedi.

YEDİEMİN’DEN ÇIKAN ARAÇLAR TAMİRE MUHTAÇ, KULLANILABİLİR DURUMDA DEĞİLLER 

Yedieminlerdeki otomobillerin piyasaya sürülmesi konusunda alınan kararı da değerlendiren Sarıkaya, yedieminlerdeki bir çok aracın eski ve tamire muhtaç araçlar olabileceğini belirterek şu uyarılarda bulundu:

‘’Yediemindeki araçlar için araçlar henüz piyasaya sürülmedi, ihaleye açılmadı. Elbette ihaleye çıkarsa elbette ki piyasanın dengesini değiştirecek, dengeleri bozacak durumlar olur. Ancak bunu alan adamın sanayide kendi çevresi olacak, sanayi ile diyaloğu çok kuvvetli olacak ki; bu araçları aldıktan sonra sanayide götürüp yaptırabilsin. Maalesef şu anda sanayide iş yaptıramıyoruz. Sanayideki durum işler acısı, usta bulunmuyor. Arıza olsa arızayı yaptıramıyorsun. Çelişki çok. Bu konuda bu yedi eminlerdeki araçları alan adamın sanayiyle çok ciddi bağlantılarının olması gerekiyor. Bu arabalar yıllarca yedieminde bekletmiş. Bazılarının durumu içler acısı, çoğu kullanılmaz durumda hurdaya gidecek.” dedi.

İKİNCİ EL PİYASASI KİTLENMİŞ DURUMDA

Elazığ Oto Galericiler Sitesi esnaflarından Şahin Ökdem de ikinci el oto piyasasının şu anda kilitlenmiş durumda olduğunu söyledi. Hükümetin çıkardığı 6 ay 6 bin km kararı nedeni ile bayilerde bir çok aracı şiştiğini ifade eden Ökdem şunları söyledi:

‘’Bayilerde daha önce sıfır araç yoktu şimdi bayilerde sıfır araç çoğalmaya başladı. Bu da 6000 kilometre 6 ay şartı olduğu için. Bayilerde araba şişmiş durumda. İkinci elde piyasa önceden yüksekti, Ama şu anda bayilik fiyatlarının dibinde. Şu anda işler yok. Herkes yatırım aracı olarak kullanıyordu araçları. Ama şu anda insanlar otomobile yatırım yapmıyorlar, otomobil yatırım aracı olmaktan çıktı. İhtiyaç için alınıyor artık. İnsanların cebinde yüksek para olmadığı için düşük ölçekte araba alıyorlar. 100 bin ile 400 bin bandındaki araçları alıyorlar.” dedi.

İKİNCİ ELDE ARABA ALMANIN TAM ZAMANI

Şu anda araç fiyatlarında ikinci elde gerileme var. Ama yeni yıldan sonra  tekrar yükseliş başlayacak diye tahmin ediyoruz. Asgari ücretin, emekli maaşlarının artışı piyasayı da etkileyecek.  Zaten maliye cezasıdır, vergisidir bu tarz şeylerin hepsinde artış bekleniyor. Bu nedenle ikinci el piyasası yükselecek. Şu anda araba almanın tam zamanı.

Yedieminlerdeki araçların bir an önce piyasaya düşmesi lazım. Bu uygulama ile ikinci el fiyatlarında ciddi düşüşler olur. Ama ben tahminimi söylüyorum, bu bir veya iki yıllık gibi bir süreci geçirecek. Eğer bu 2 yıldan sonra arabaya piyasaya çıkarsa fiyatlar düşecek.

İkinci el araçlarda 6 bin kilometre, 6 ay kriteri olunca; kimse araba satamaz oldu. Bayideki araba yine bir milyon, ama ikinci eldeki araçlar da 100 lira 200 bin lira gerileme oldu. Tam tersi oldu. Dolayısıyla arabasını daha önce 1 milyona, 1 milyon 200 bin liraya alan bir insan, 800 bin liraya arabasını satamaz. Bu uygulama bir anlamda iyi oldu. Geçen yıl 50 liraya aldığım Arabayı bugün 300 bin liraya satıyorum. Böyle korkunç bir para artışı yok. Bankalar da çok kredi vermiyorlar. Kredi oranı da çok kısıtlı. Bankalar kredi vermiyor çünkü. Araç almak için bireysel kredi çekmek zorunda kalan vatandaşlar çekmek istedikleri kredi rakamının %70’ine kadarını alabiliyorlar bankadan. Dolayısıyla kredi konusunda da vatandaşlarımız sıkıntı yaşıyor.