Elazığ Stratejik Araştırmalar Merkezi Başkanı Murat Erdoğan, 2020 ve 2023 depremlerinden sonra Elazığ’da evleri yıkılan birçok vatandaşın evlerini maliyetler nedeni ile yaptıramadığını söyledi. Ülkedeki ekonomik durumun değişmesi ile birlikte inşaat maliyetlerinin % 400 oranında arttığını ifade eden Erdoğan, yıkılan evler yapılamadığı için Elazığ’ın arsa çöplüğü haline geldiğini söyledi.
2020 yılında 70-80 bin gibi müteahhitlerin istediği bedeller bu gün 15- 2 milyon gibi rakamlara yükseldi
Elazığ Stratejik Araştırmalar Merkezi Başkanı av. Murat Erdoğan 6 şubat 2023 tarihinde yaşanan depremlerden sonra devletin çıkardığın Yerinde Dönüşüm Yasasından Elazığ2ın yeterince faydalanamadığını söyledi. Elazığ2ın en büyük yıkımı 2020 yılındaki depremde yaşadığını belirten Murat Erdoğan depremlerden dolayı yıkılan evlerin yerine yenisinin yaptırılamadığını belirterek maliyetlerin burada büyük bir etken olduğunu belirtti. İnşaat maliyetlerinin son 5 yılda % 400 oranında arttığını kaydeden Erdoğan şunları söyledi.
‘’ Ülkemizdeki ekonomik durumun değişmesi ile birlikte inşaat maliyetleri % 4002leri aşan yükselmeler oluştu. Bu da inşaat maliyetlerini yükseltti.2020 yılında 70-80 bin gibi müteahhitlerin istediği bedeller bu gün 15- 2 milyon gibi rakamlara yükseldi. Tabi vatandaş o kadar parayı veremiyor. Mümkün değil. Zaten insanların durumu iyi değil. Geçinemiyorlar, ekonomik sıkıntıları var. Bir de şöyle bir problem var. Önceden müteahhitler şehir merkezinde arsa ararlardı. Hatta bulamazlardı eski evleri yıkarlardı yeni inşaat yapmak için. Ama 2020 yılından sonra o kadar çok yıkım oldu ki, şehrin her yanında boş arsalarla doldu. Dolayısı ile şimdi müteahhitller yüksek bedeller talep ederek yapmak istiyor. Çünkü çok sayıda boş arsa var. Müteahhitler burada artık pazarlığa girmiyorlar. Önem vermiyorlar.’’
2020 Elazığ depremi yerinde dönüşüm kapsamında olmadığı için Elazığlılar bundan istifade edemedi
Yerinde dönüşüm yasasının sadece 2023 depremlerindeki mağdurlara yönelik olduğunu da ifade eden Murat Erdoğan, Elazığ2ın en büyük yıkımı 2020 depreminde yaşadığını belirtti. Yerinde dönüşüm konusunda Elazığ2ın 2020 depremini de kapsayacak şekilde kanun düzenlenmesini talep ettiklerini ifade eden Erdoğan şunları söyledi:
‘’Diğer önemli husus da şu. Maliyetler yükseldi. Devlet yerinde dönüşümle birlikte vatandaşa kredi ve hibe vereceğini söylüyor. Ev için şu kadar, işyeri için şu kadar diye. Ancak bu yasa çıktığında 2023 Maraş Depremi için yapıldı. Bu yasa tasarısını o zaman çıktığında inceledik ve şunu fark ettik. Aslında Maraş depreminden sonra yıkılan, o depremde yıkılan binalar için gereçliydi. Dön emin Çevre ve şehircilik Bakanı Elazığ’a gelmişti. Ben de o toplantıya katıldım. O zaman bakana söyledim. Bu yasa Elazığ’da 2020 yılında yıkılan binaları kapsamıyor. Çünkü yasa depremde evi hasar görmüş, yıkılmış insanlar için iki tercih sunuyor. Birincisi hak sahipliği ile AFAD’dan yeni ev alabilir, ikincisi de yerinde dönüşümle kredi desteği veya hibe alabilir. 2020 Elazığ depremi bu yasa tasarısı kapsamında olmadığı için Elazığlılar bundan istifade edemeyecek. Yasada bir değişiklik lazım. En fazla yıkımın olduğu dönem bu dönem. Biz 2023 yılı Maraş Depremi’nden fazla istifade edemiyoruz. Geriye doğru’ çok ihtiyaç var dedim. Bakan bana şunu söyledi: ’Bu arkadaşlar başvuru yapsın biz düzeltiriz’. Daha sonra bu konuyla ilgili çalışma yapıldı. Bu meselenin bizim siyasilerimiz, milletvekillerimiz, bakanlık hatta cumhurbaşkanlığına kadar bu meselenin götürüldüğü söylendi. Ancak 2020 yılındaki zarar görmüş vatandaşların bu kapsama alınması ile birlikte daha geriye doğru Marmara Depremi, Sakarya depremi gibi depremlerin de bu işin içine gireceği ve bu depremlerin maliyetlerini de devletin bütçesinin karşılamayacağı yönünde görüşler ortaya atıldı. Ve bu konu bir türlü gerçekleşmedi.’’
Böyle giderse Elazığ arsa çöplüğü olacak
2020 depremzedelerinin yerinde dönüşüm kapsamına alınmaması nedeni ile vatandaşların mağduriyetinin devam ettiğini ifade eden Murat Erdoğan, yapılamayan evler nedeni ile Elazığ2da bir çok arsanın atıl vaziyette kaldığını söyledi.Yeni yapılan TOKİ ler ve Suriyeliler’in ülkelerine dönüşüyle birlikte uzunca bir süre konut ihtiyacı olmayacağını da belirten Murat Erdoğan bu süreçte Elazığ2ın arsa çöplüğü haline geleceğini belirterek şunları dile getirdi:
‘’Şimdi burada hep konuşuluyor. Kentsel dönüşüm yapalım, diye. Ama siz 2020 yılı içinde binaları yıkılmış olan vatandaşları yerinde dönüşüm kapsamına almadığınız sürece burada vatandaşa ekonomik destek verilmediği için insanlar amacına ulaşamıyor. Gerçekten vatandaşımız bu konuda çok mağdur. Çözümü Ankara’da üretilecek. Peki kentsel dönüşüm yapılabilir mi? Evet yerinde dönüşümde vatandaşlar daha avantajlı. Ama arsalar konusunda sıkıntı büyük. Bunun mutlaka kanuni bir düzenleme ile çözülmesi gerekiyor. Bunu söylemek biraz vatandaşlar için acı. Ama bu arsaların daha uzun bir müddet yerinin doldurulamayacağını düşünüyorum. Şehir bu depremlerle birlikte merkezden dışarıya doğru açıldı. Hala yeni konutlar yapılıyor. TOKİ genellikle hazine arazileri üzerinde evler yapıyor. Arsa maliyeti vermemek için. Yani uzunca bir süre Elazığ’ın konut ihtiyacı da olmayacak. Malum Suriye’de savaş bitti. Suriyeli insanlar da geri dönüş yapacak. Burada da bir kısım evler yine boşalacak. Ben ileri aşamada konut fazlası olacağını düşünüyorum. Merkezdeki arsaların da bir müddet böyle boş kalacağını düşünüyorum.. Böyle giderse Elazığ arsa çöplüğü olacak. Çok önemli yerlerin dışındaki birçok yerin aynen bu şekilde kalacağını düşünüyorum.’’