Av.Dr. İrfan Sönmez’in kaleminden…Dil meselesi

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

3

Dil meselesi bugün ideolojikleşmiş bir meseledir ve konuşulacağı yer bir üniversitenin öğretim yılının açılışı değildir. Yeni öğretim yılı ile dil tartışmalarının ne alakası var? Kurtulmuş bunu bilmiyor değil,biliyor ama orada bu sözleri sarf ederek kendince Örgüt çevrelerine hoşluk yapıyor. Zaten bu noktaya gelişimizin arkasında da bu tür tavırlar, Örgüt taleplerini haklılaştıracak beyanlar yatıyor.

“Kimse ana dilini konuşmaktan menedilemez” diyor. Elbette menedilemez, ancak bu sözün anlamı tıpkı Örgüt çevrelerinin iddia ettiği gibi böyle bir engellemenin varlığını kabul etmektir. Allah aşkına, sokakta, caddede, evde,kısacası sosyal alanların hangisinde ve kim Kürtçe konuşmaktan engelleniyor? 12 Eylül döneminde çıkarılan ve kısa süre sonra kaldırılan bir yasayı dillerinde pelesenk ederek bir yasak algısı oluşturmaya çalışanların oyununa gelmektir bu. Geçmişe karşı mücadele verilmez, çünkü geçmiş geçmiştir, değiştirilemez. Mücadele, varsa bugünün haksızlıklarına,yanlışlarına karşı verilir. Bugün öyle bir yasak, öyle bir engelleme var mıdır?  Kürtçe adına yoktur ama bazı yerlerde Türkçe adına vardır. Bu ülkede Artuklu Üniversitesinde uzun bir dönem Örgüt ve mahalle baskısıyla öğrenciler Türkçe konuşturulmadı. Güneydoğu’da bazı illerde bir yerden düğmelerine basılmışçasına bütün düğün salonları sadece Kürtçe müzikle hizmet veriyor. Bay Kurtuluş isterse bunu bölgede görev yapan valilere sorabilir. Bu spontane bir şey olsa, vatandaş böyle hoşlanıyor der geçersiniz, kimseyi de ilgilendirmez. Ama kendiliğinden işleyen bir durum değil bu,organize ve maksatlı.

Bir ülkenin kaderini, bekasını ilgilendiren konularda yönetenlerin konuşurken, politika üretirken çok dikkatli olmaları gerekir. Dil meselesi,  ülkenin birliği, bütünlüğü ile ilgili bir meseledir. Ancak ortak bir diliniz varsa ortak bir kaderiniz olur. Birbirini anlamayan, birbiri ile konuşamayan bir topluluk ortak ülküler etrafında birleşemez. Millet, dil üzerinden kurulur,dilin ayrışması ulusun yok edilmesidir.

Dünyadaki neredeyse bütün etnik ayrılıkçı örgütlerin ilk hedefi dili ayrıştırmaktır. Önce etnik dil sisteme sokulur, zamanla ortak iletişim dili geri plana düşer, etnik dilin yoğun konuşulduğu coğrafyayı yavaş yavaş terk eder. Ortak iletişim dilinin çekildiği bölgelerden artık adı kalsa da devlet de çekilmiştir. Yahya Kemal onun için ” Türkçenin çekilmediği yerler vatandır” der. Dil meselesi sadece ana dilin konuşulması meselesi değildir, Türkçeyi belli coğrafyalardan kovma meselesidir.Evet veya hayır denilecek olan budur!

Bu mesele üzerine konuşanların dil parçalanmasının bunu deneyen ülkelerdeki sonuçlarına bakmaları gerekir. Önümüzde yeterince örnek var: Kuzey Irak’ta İngiliz işgali döneminden beri Kürtçe eğitim sisteminin içinde. 70’li yıllarda Mustafa Barzani Rusya’dan döndüğünde Irak hükümeti Kürtlere bakanlıklarda kontenjan da vermişti. Körfez savaşından sonra geniş bir özerklik de aldılar, ama bu hiçbir zaman ayrılıkçı çevreleri tatmin etmedi.Eylül 2017’de bölgesel yönetim bağımsızlık referandumuna giderek – o tarihe kadar kullandığı tüm argümanlarının- bağımsızlığa giden yolu açmak maksadına matuf olduğunu gösterdi. Etnik hareketlerin gerçek hedefi bağımsızlıktır,başka hiç bir şekilde tatmin olmazlar. Tatmin, ancak başaramayacaklarını anlamalarıyla mümkündür.

Belçika, üç ayrı dilin konuşulduğu bölgelere ayrıldı. Flamanlar ayrı bir bölgede, Fransızca konuşanlar ayrı bir bölgede. Flamanca konuşulan yerlerde Fransızca eğitim veren bir okula denklik tanınmıyor. Fransızca eğitim veren bölgelerde, Flamanca eğitim veren okullara denklik verilmiyor. Dil bölgelerine ayrılan Belçika’da her bölge öteki dili hasım kabul edip, diplomasını bile dikkate almıyor. Bu ayrışma coğrafyayı da ayrıştırdı, Flamanlar ayrı bir bölgede, Fransızca konuşanlar ayrı bir bölgede toplandı. Bunları “ Ana dille eğitim, Milliyetçilik ve AB Hukuku” isimli kitabımda genişçe yazmıştım. Bu rekabet yüzünden 3,5 yıl hükümet kurulamadı.  Belçika’yı bugün bir arada tutan Avrupa Birliğinin merkezinin orada olmasıdır.

Farklı bir örnek ABD’dir. ABD anayasasında herhangi bir resmi dil tanımlanmış değildir, ancak 30’un üzerinde eyalette İngilizce resmi dil olarak kabul edilmiştir. Havai, Nev Mexico, Louisiana gibi eyaletlerde ise İngilizce resmi dil, azınlık dilleri ise eğitim dili olarak değil, kültürel bir zenginlik olarak desteklenmektedir.  ABD’de İlkokuldan Üniversiteye kadar eğitim dili İngilizcedir.Bizde “farklılaşın” diyenler kendi ülkelerinde tam tersini uyguluyorlar.

Dil meselesinde belki daha farklı bir bakış açısı ve daha esnek çözüm girişimleri olabilirdi. Örgüt tarafından, bunun ayrışmanın cephaneliği haline getirilmesi bu yöndeki niyetleri frenlemiştir. Aynı dili konuşanlarla daha iyi iletişim kurmak veya bir dili, bir kültürü yaşatmak yerine onu bölme aracı olarak kullanmak hiçbir toplumda müsamaha ile karşılanmaz. Kurtulmuş’a yönelik tepkiler,  bir dile olmaktan ziyade o dili kullanmak isteyenlerin amaçlarına katkı sunan, onları haklılaştıran tutumunadır. Ancak bu tepkiler, bölücü siyasetin bunu Kürt düşmanlığı olarak sunacak, bölge insanını yabancılaştırmasına malzeme olacak sertlikte olmamalıdır. Eleştirilerimiz ne kadar yol gösterici ve makul olursa o kadar etkili olur. Bağırmak kulağa ve duygulara, sükûnet kalbe ve şuura hitap eder. Bu meseleyi düşünürken şu gerçeği hiçbir zaman unutmamalıyız: Etnik milliyetçilik bir tarih ve ulus inşasıdır. Her talebi bu amacı gerçekleştirmek içindir.