Türkiye’de yaşayan yabancı sayısı her geçen gün artmaya devam ediyor. Yapılan araştırmalara göre 2005 yılından bu yana Türkiye’de oturma izinli yabancı sayısı yüzde 641 oranında arttı. İkamet izni ile Türkiye’de bulunan yabancıların illere göre dağılımına bakıldığında İstanbul’un 703 bin 804 kişiyle en fazla yabancıya ev sahipliği yapan şehir olduğu görülüyor. Yabancıların yüzde 53’ünün tercih ettiği İstanbul’u, 126 bin 310 kişiyle Antalya ve 100 bin 929 kişiyle başkent Ankara takip ediyor. Türkiye’nin nüfus olarak en büyük üçüncü şehri olan İzmir ise 23 bin 958 kişi ile Bursa, Mersin, Yalova ve Samsun’un gerisinde yer alıyor. En az yabancıya ev sahipliği yapan şehirler ise 49 kişi ile Tunceli, 59 kişi ile Muş ve 126 kişiyle Bitlis.
Türkiye’de kesintisiz olarak 8 yıl ikamet eden yabancıların gerekli şartları taşıdıkları takdirde uzun dönemli ikamet izninden faydalanabilmekte. Bu izinle 141 bin 313 kişi yaşarken, aile ikamet izni ile 89 bin 818 yaşıyor. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının, 5901 sayılı Kanunun 28’inci maddesi kapsamında yer alanların veya Türkiye’de yasal ikamet izinlerinden birine sahip olan yabancıların, mültecilerin ve ikincil koruma statüsü sahiplerinin; yabancı eşine, eşinin veya kendisinin reşit olmayan yabancı uyruklu çocuğuna, kendisinin veya eşinin bağımlı yabancı uyruklu çocuğuna aile ikamet izni verilebiliyor. 7 Ocak 2022 itibarıyla bu izinle Türkiye Cumhuriyeti’nde yaşayan toplam 89 bin 818 kişi bulunuyor. Bu izin türünden yararlanarak ülkemizde bulunan yabancılar arasında Öğrenci İkamet İzni’nde olduğu gibi Azerbaycanlılar birinci sırada. Azerbaycanlı 12 bin 304 kişinin ardından, 6 bin 842 kişiyle Özbekistanlılar ve 6 bin 707 kişiyle Ruslar geliyor ve yabancıların %73,7’si kısa dönem ikamet izni ile kalıyor. Kısa Dönem İkamet İzni ile Türkiye’de bulunan yabancıların uyruklarına bakıldığında, 152 bin 935 kişiyle Irak birinci sırada. Irak’ı 98 bin 559 kişiyle Türkmenistan ve 90 bin 170 kişiyle Suriye takip ediyor.
- Türkiye’ye bilimsel amaçlarla gelen yabancılar;
- Türkiye’de gayrimenkulü bulunan yabancılar;
- Türkiye’de ticari iş kuracak olan yabancılar;
- Türkiye’ye hizmet içi eğitim kapsamında gelen yabancılar;
- Türkiye’nin taraf olduğu eğitim değişim programları (Erasmus, Farabi) kapsamında ülkemize gelen yabancılar;
- Türkiye’ye turizm amaçlı gelen yabancılar;
- Türkiye’ye tedavi amaçlı gelen yabancılar;
- İdari veya Adli makamların kararlarına bağlı olarak Türkiye’de ikamet etmesi gereken yabancı uyruklular;
- Aile ikamet izni kapsamında Türkiye’de ikamet edip daha sonra şartlarını kaybederek kısa dönem ikamet iznine geçen yabancılar;
- Milli Eğitim Bakanlığı’ndan izinli Türkçe kurslarına kayıtlı olan yabancılar;
- Kamu kurum ve kuruluşları aracılığıyla Türkiye’de eğitim, araştırma, staja katılacak olan yabancılar;
- Türkiye’de yükseköğretimini tamamladıktan sonra 6 ay içinde müracaat eden yabancılar;
- Ülke ekonomisine katkı sağlanması açısından Türkiye’de çalışmayan ama Bakanlar Kurulun tarafından öngörülen miktarda yatırım yapacak yabancılar ve ailesi; KKTC vatandaşı olan yabancı uyruklular.