GÜNDEMUncategorized

069’DAN BAŞLAYAN YENİ EVİM KREDİ KAMPANYASI, TÜM DETAYLARIYLA BU HABERDE…

Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat  Kurum, Yeni Evim Kampanyası kapsamında orta gelirlilere 0.69’luk oranla düşük faizli kredi fırsatı sunduklarını açıkladı. Ucuz yolla konut sahibi olma fırsatını kaçırmak istemeyen vatandaşlar, düşük kredi şartlarını ve kredi başvurularının yapılacağı tarihi sorguluyor. Konuyla ilgili olarak Elazığ’da gayrimenkul ve Emlak Danışmanı Savaş Karadağ ile görüştük. HARPUTTIMES Haber’e konuşan Karadağ, açıklanan konut kredisi paketlerinin artılarını ve eksilerini anlattı.

İşte açıklanan konut kredisi paketlerinin detayları….

Savaş Karadağ, mevcut kredi paketinin sıfır dairelerle alakalı olduğunu ama henüz netlik olmadığını ifade etti. Kredi paketinin artıları ve eksileri olduğunu ifade eden Karadağ, ”Piyasa denetleme kurulunun piyasadaki denetimi tam manasıyla yapamadığı için fiyatlardaki ani yükselişleri görmekteyiz. Bu açıklanan kredi paketlerinin tamamı vatandaşımıza aslında olumsuz olarak yansıyor. Biz bir umutla bekliyoruz. Bunların olumlu olmasını, olumlu dönüşleri bekliyoruz. Vatandaşımıza faydalı olmasını bekliyoruz. Ama bu artan fiyatlar yüzünden maalesef vatandaşlarımıza bir geri dönüş olmuyor.” dedi.

KREDİ PAKETİ AÇIKLANDI.ANCAK DENETİM OLMADIĞI İÇİN KONUT FİYATLARINDA YÜKSEK ARTIŞLAR MEYDANA GELDİ

Savaş Karadağ sözlerine şöyle devam etti: ”Cumhurbaşkanlığı bünyesinde, ekonomi bakanın orta ve üst düzey ailelerle alakalı olarak açıkladığı kredi paket açıklaması birkaç gün önce yayınlandı. Ancak genel anlamda bunun nasıl bir kredi olduğunu hala bankalarca bilinmiyor. Konuyla ilgili bir genelge henüz gelmedi. Bu kredinin ulaşılabilirliği, detayları noktasında sadece bakanımızın anlattığı kadarını biliyoruz. Bildiğimiz kadarı şu; sıfır daire ile alakalı bir proje. Ama bu projede handikaplar var. Beraberinde getirdiği artıları da var. Şunu açıklamakta fayda görüyoruz. Hükümetimiz elinden geleni yapıyor. Kredi noktalarında vatandaşımızın konut ihtiyaçlarını sağlama noktasında, ulaşabilme ve vatandaşımıza sağlayabileceği faydalar noktasında mücadele ediyor. Ama bu mücadele yeterli mi? Tabii ki yetersiz. Bunun yetersiz olduğunu nereden görüyoruz? Piyasa denetleme kurulunun görmediği ve bu piyasa denetleme kurulunun piyasadaki denetimi tam manasıyla yapamadığı için fiyatlardaki ani yükselişleri görmekteyiz. Bu açıklanan kredi paketlerinin tamamı vatandaşımıza aslında olumsuz olarak yansıyor. Biz bir umutla bekliyoruz. Bunların olumlu olmasını, olumlu dönüşleri bekliyoruz. Vatandaşımıza faydalı olmasını bekliyoruz. Ama bu artan fiyatlar yüzünden maalesef vatandaşlarımıza bir geri dönüş olmuyor.”

SATIN ALINAN DAİRELER 5 YIL BOYUNCA SATILAMAYACAK

Kredinin herkesin anladığı gibi 0.69 faizli değil, 0.69’dan başlayan oranlarda olduğuna dikkat çeken Karadağ, bunun kredinin vadesine ve hane gelirine göre oranlandığını belirtti. Karadağ, Hane içerisinde birinci derecede akrabalarının ev sahibi olmamış olması şartını da hatırlattı. Karadağ:  ”Şimdi kredinin detaylarına geldiğimizde, aslında şunlar var: İlk Evim kredisi sıfır dairelerde 0.69’dan başlıyor. Vatandaşlarımızın şunu aslında çok iyi bilmesi lazım. Açıklanan kredi paketi 0,69 değil, 0.69’dan başlayan faiz oranları ile diyor. Yani yüzde 1’in altında olacak. Bu ne demek? 0.69 ile 99 arasında bir geri ödemesi olacak. Bunu neye göre belirleyecek bankalarımız? Çekilen kredinin vadesi ile alakalı. Hem ödeme planı ile alakalı, hem de hanenin geliriyle alakalı. Bir ödeme planında 0 .69- 0.79 mu 0.89 mu olacak, kararlaştırılacak. Ama biz şunu öngörüyoruz; 0.69 kredisi ile ulaşacak vatandaş sayımızın çok az sayısı olduğu ve çoğunun ulaşamayacağı görünüyor. Satın alınan daireler 5 yıl boyunca satılamayacak. Daire satın almak isteyen insanlar bir yıl içerisinde ikamet ettikleri şehirlerde daire satışı yapmamış olacak. Hane içerisinde birinci derecede akrabalarının ev sahibi olmamış olması gerekiyor. İlk 3 yıl taksit imkanlarında yine bakanlığın bir desteği olacak. 4 bin 200 lira gibi bir ödeme ile başlayacak, geri kalan ödemeyi bakanlık yapacak. Bu aslında çok güzel dizayn edilmiş bir ödeme planı.Ama ödeme planının gerisine geldiğimiz zaman, 4. yıldan itibaren 5 bin 800 lira 6. yıldan 7 bin 200, 8. yıldan itibaren de kredi miktarının tamamı bitene kadar 12 bin 200 lira gibi bir rakamla sınırlandırılacak.” dedi.

 

ELAZIĞ 3. BÖLGE KAPSAMINDA

 

Türkiye genelinde kredinin belirlenen 3 bölgeye göre değişen rakamlarda alınacağını ifade eden Karadağ Elazığ’ın 3. bölge kapsamında olduğunu ve kredi limitinin de 2 milyon lira olarak belirlendiğini söyledi.
Krediyi üç bölüm olarak açıkladılar. 1 bölge, 2. bölge ve 3 bölge olarak. Malumunuz Elazığ 3 bölge’ye girmekte 3 bölge 2 milyona kadar sıfır evlerde ikinci evlerde 0.69’da 0.99 arasında kredi çekme imkanı sağlayacak Fakat bu mortgage sistemi denen bir sisteme dahil olunduğu için buradaki satışların aslında hangi dairelerde geçerli olduğu, hangi müteahhitlerle bu işin gerçekleştirileceği, bankanın ve devletin garantisinin ne olacağı şu anda detayları ile belirsiz bir durumda. Şu anda vatandaşlarımız bu krediye ulaşmak için daireler arıyorlar ama mortgage kredisinde bankanın garantörlüğünde olacağını ve bankanın kendi sistemine uyacağı için, kredi taleplerinizin de bir şekilde mortgage sistemindeki bankalarla anlaşma yapması lazım.

KDV ORANLARI ÇOK YÜKSEK, O NEDENLE ÇOĞU KİMSE GERÇEK BEYAN DEĞERİNİ VERMİYOR

 

Anlaşma yapmayan müteahhitlerimizle ve bu müteahhit firmalarla, yüklenici firmaların daire satıp satamayacağı merak konusu. Ocak ayının 16’sı 17’si itibariyle bildirgeler gelirse, biz de buradan göreceğiz. Ama bizim öngörümüz şu ki; bakanımızın açıklamış olduğu kredi paketin içerisine baktığımızda, maalesef her daire alınamayacak. Sadece bankalarla mortgage sistemine dahil olmuş, protokol imzalamış bankaların garantörlüğünde satışlar gerçekleştirilecek. Fakat bu satışların gerçekleşebilmesi için de öyle zannediyorum ki Elazığ’da, Doğu Anadolu’da birçok müteahhitimiz, bu sistemin içerisinde dahil olmayacak. Neden? Çünkü KDV oranları çok yüksek. KDV oranları yüksek çıktığı için de kendilerine geri dönüşünde büyük sıkıntılar yaşayacaklar. Çünkü hiç kimse resmi olarak göstermiyor. Bunu da hepimiz biliyoruz. Bir buçuk milyona sattığımız bir dairenin beyan değerlerini 200-300 bin lira gibi komik rakamlarla gösteriyorlar. Ama böyle bir sistem içerisinde dahil olunduğunda, gerçek değerler üzerinden KDV verildiği için, müteahhitlerin böyle bir sisteme dahil olacaklarını zannetmiyorum.

VATANDAŞLARIMIZ 0.69’LUK KREDİYE ULAŞMADA SIKINTILAR ÇEKECEK

Aslında baktığımızda içi dolu bir paket gibi gözüken, ama tam incelendiğinde aslında içinin çok da dolu olmadığını görüyoruz. Vatandaşlarımızın bu krediye ulaşma noktasında büyük sıkıntılar çekeceği, 0,69’un verilemeyeceği öngörüyoruz. Neden? Çünkü ilk etapta bakanımızın açıklamış olduğu 100 bin kişiyle sınırlandırılmış bir kredi paketi. Bu 100.000 kişi ile sınırlandığında Elazığımız’da 400-500 kişinin yararlanabileceği bir kredi gibi duruyor. Ama bu krediye de öncelik şehit yakınlarına, gazi yakınlarına ve devlet memurlarına verilecek. Bu kredinin içerisinde de şöyle bir durum da var: Ev alacak kişilerin % 10 peşinat gerisini taksitle çekilebileceği söyleniyor. Ama geldiğimiz noktada bankalarımızın daha önce de açıklamış olduğu %0.99’luk İlk Evim kredilerinde olduğu gibi bankalarımızın bir işgüzarlık yapacağını 0,69’dan kredi vermeyeceğini zannediyoruz. Bunun kesinlikle önüne geçilmesi lazım. Ön ödeme alınan konut fiyatlarının %10’u peşinat olarak bankalara yatırılacak. 18 yaşını doldurmuş ama ailesinde birinci derecede akrabalarında hiç kimsenin daire sahibi olmadığı vatandaşlarımız da bu kredi paketlerinden yararlanabilecek. Dediğimiz gibi Elazığımız 3. bölgede. 2 milyona kadar kredi imkanı var. Ama bunun netleşmesi ayın 16’sından itibaren bankalara gelecek bildirgeyle olacak.

KREDİ AÇIKLANDIKTAN SONRA EVLERİN FİYATI FAHİŞ ORANDA YÜKSELDİ

Bu kredinin açıklama günü, açıklanma şekli itibariyle vatandaşımıza bir katkısı yok. çünkü paket açıklandıktan sonra malum müteahhitlerimiz, yüklenici firmalar ve daire sahipleri ortalama %10-15-20 gibi artışlar yaptı. Biz bunları vatandaşlarımıza söyledik. Yüklenici firmalarımıza söyledik. Bu söylem içerisinde girmemek lazım dedik. Yükselişlere geçmemesi lazım dedik. Sonuçta bu hükümetimizin vatandaşlarımıza yaptığı bir kolaylıktır. Konut ihtiyaçlarını karşılasınlar, krediyi imkanlarına ulaşabilsinler diye yapmış olduğu bir paket açıklamasıydı. Ama maalesef bu paket açıklaması beraberinde fahiş artışları ve yükselişleri getirdi. Bu genel durum. Kredi ile olan açıklamalarımızda ve bütün vatandaşlarımıza ilk günden beri söylüyoruz. Söylediğimiz şey şu; lütfen ayın 16’sını beklesinler, ayın 17’sinde bankalarıyla görüşsünler. Kredinin detaylarını incelesinler. Krediye ulaşabilirlik durumunu görsünler. Bir panik atakla zaten şu anda talep ve arz noktasında sıkıntı çektiğimiz ve yükselişte olan konut fiyatları var. Lütfen daha yukarıya çıkarmayalım. Çünkü göreceksiniz ayın 17’si itibariyle 17’si sabah itibariyle bu krediyi hayal eden birçok vatandaşımızın aslında bu krediyi çekemeyeceği, bu krediye ulaşamayacağını. O günden sonra da bu yükselen fiyatlar tekrar geri gelecek.

GEÇEN YIL ARZ-TALEP DENGESİZLİĞİ NEDENİYLE ZOR BİR DÖNEM GEÇİRDİK

Malumunuz gayrimenkul sektöründe tarihinin en yüksek konut ve ve kira fiyatlarıyla satışları ile bir yılı geride bıraktık. Dengesi bozulan piyasada konut ihtiyacı sahibi kimselerin konut sahibi olabilmesi neredeyse imkansız hale geldi. Yüksek seyreden enflasyon, artan maliyetler, arzla talep arasındaki dengesizlik nedeniyle zor bir dönem geçirdik, zor bir 2022 geçirdik. Bu dengesiz maliyet, yükselişleriyle beraber, dengesiz ve keyfi bir fiyatlandırma ile karşı karşıya kaldık. Yani bizim hükümetimizden ve devletimizden istediğimiz şey, emlak sektörü, gayrimenkul sektörü ve inşaat sektörü lokomotifidir. Şu anda çok büyük bir arza sahip. İnşaat sektörünü sadece tek başına bir sektör olarak düşünmemek lazım. Beraberinde alt tarafta 250 ayrı kalem satan insanlarla devasa bir sektör olarak düşünelim. Bunun için de mutlak surette denetime ihtiyacımız var. Bu denetim aslında üretim denetimi değil, hammadde denetimine ihtiyacımız var. Çünkü demir, beton, çimento, içinde kullandığımız kapılardan tutun da pencerelere kadar, pimapenden tutunda, boyasına, sıvasına kadar müthiş bir fiyat dengesizliği var. Bu fiyat dengesizliği içerisinde de keyfi fiyatlar ortaya çıkıyor. Bu keyfi fiyatların önüne geçilmesi lazım. Artık bu piyasa denetiminde yeni ekipler mi kurulur, yeni bir dizayn mı getirilir, yeni bir düzen mi getirilir? Ama bu konut fiyatlarının mutlak surette aşağılara çekilmesi lazım.

CAYDIRICI BİR DENETİM MEKANİZMASI ORTAYA KONULMAZSA BÖYLE KEYFİ BİR PİYASA İLE DEVAM ETMEMİZ MÜMKÜN DEĞİL

Bu fiyatlandırma noktasında caydırıcı bir denetim mekanizmasını ortaya koyamazsak, maalesef 2023 yılında da bu seviyede devam edeceğini görmekteyiz. Maksimum düzeyde fiyatlandırmalar var. Bu max düzeydeki fiyatları minimize edemezsek eğer, böyle keyfi bir piyasayla devam etmemiz mümkün değil. Denetim mekanizması mutlak surette oluşturulmalı. Vatandaşlarımızın konut ihtiyacını karşılama noktasında kredi paketleri açıklanıyor. Vatandaşlarımıza kolaylıklar, imkanlar sağlanıyor. Devletin destekleri sağlanıyor. Ama geldiğimiz noktada olan, yine vatandaşımıza oluyor. Ne krediye ulaşabiliyor, ne de alacağı evi alabiliyor. Çünkü fiyat yükseliyor. Bunun mutlak surette önüne geçilmeli. Biz, bundan daha önce de 0,99 kredi açıklamasında da söyledik. Önce bir denetim mekanizması kurulmalı, denetim mekanizması kurulduktan sonra müteahhit firmalarla oturulup görüşülmeli. Müteahhit firmalara caydırıcı cezai müeyyide ile birlikte bu karar açıklanmış olsa, bu paket vatandaşımıza çok daha faydalı olacaktı. Ama biz inanıyoruz ki, hükümetimiz iyi niyetli, elinden gelen gayreti gösteriyor, mücadeleyi ortaya koyuyor, bir şeyler yapmaya çalışıyor.

Ama maalesef hem bakanlığımızın piyasa şartlarına göre uygulayamadığı, kurgulayamadığı açıklamalar, hem de keyfi satış fiyatlandırmasıyla maalesef bu bir handikapa dönüşüyor. Yani stabil seyredeceğini zannetmiyoruz. Ülkemizde stabil derken mesela 2022’de çok fahiş fiyatlar geldi.Şu an stabil gibi görünen fiyatlandırmaların 2023’te aşağı yönde seyredeceğini öngörmüyoruz. 2023’te de bir miktar yukarı doğru çıkacaktır. Çünkü buradaki en büyük handikapımız arz ve talep noktasında. Artan maliyet fiyatları ve artan fahiş satış fiyatlarıyla dengesizlik oluşmakta. Ham maddenin artışı beraberinde maliyetleri de yukarı çekiyor. Türkiye’de şu anda bayındırlığımızın açıklamış olduğu daire metrekare birim fiyatı 6 bin TL olarak gözükse de, biz şunu incelediğimizde görüyoruz ki 10 liraya 9 liraya 11 liraya kadar çıkan maliyetler var. Bu maliyetlerin önüne geçilmediği sürece daire fiyatlarının önüne geçmenin de mümkün olmadığı gözüküyor.

DAR VE ORTA GELİRLİ VATANDAŞA İMKAN SAĞLAMASI ÖNGÖRÜLEN BU İMKANLAR, MÜTEAHHİT VE FİRMALARA YÜKSEK KAZANÇ OLARAK DÖNÜYOR

Orta gelirli vatandaşlarımıza ya da dar gelirli vatandaşlarımıza konut imkanını sağlayan hükümetimizin , aslında vatandaşlarımıza sağlamış olduğu imkanlar, maalesef yüklenici firmalara ve müteahhit firmalara yüksek bir kazanç olarak dönüş sağlamaktadır. Aslında hükümetimiz bunu yapmamakta, fakat denetim mekanizmamız olmadığından dolayı ve caydırıcı da bir cezai müeyyidemiz olmadığından dolayı keyfi bir artışla bu noktalara geliyor. 2022’nin konut krizi diyebileceğimiz sorunları neydi? Talep ve arz. Şunu istiyoruz. hükümetimizden istediğimiz şey aslında kredi paketlerinden ziyade, arzla talep noktasında bunu nasıl destekleyebilirler? Hükümetimiz aslında şu anda çıkartmış olduğu 0,69 kredisi, bir nevi müteahhit firmalara, yüklenici firmalara cansuyu. 25 milyar liralık bir paket açıkladılar. Ve bunun Türkiye’deki tüm müteahhitlere de arz edecek, örnek veriyorum; bir müteahhit mortgage sistemine dahil oluyor, bankaların garantörlüğünde krediye ulaşmak istiyor. 500 milyon TL kredi kullanmak istiyor. Devlet bankalarımız bu krediye olanak sağladıktan sonra da müteahhite, yüklenini firmaya şunu söylüyorlar. Diyorlar ki ‘arkadaş bunu sana bir kerede vermeyeceğiz, iş bitirme usulünde. Devlet size bir ödeme yapacak,temelini atacaksınız, ç faturasını getireceksiniz ödemesini alacaksınız. Kabasın çıkacaksınız faturasını getireceksiniz, ödemenizi alacaksınız. Ama bu zaman arz noktasında çok büyük istek varken, talep noktasında da bunu bir öteye taşıdığı zaman, yani aslında ülkemiz içerisindeki müteahhitler arasındaki rekabet ortamını arttırdın mı, bu kez de konut fazlası olacak.Arz noktasında da talep noktasında da bir denge sağlandığında, fiyatlar aslında normal seyrine dönecek. Ama talep noktasında biz normal bir seyre dönemediğimiz sürece, hangi kredi paketini açıklarsak açıklayalım, istersek 01’den açıklayalım bu kredilere vatandaşlarımız ulaşamıyor. Bu kredilerimiz büyük müteahhit firmalarımıza tekrar kazanç olarak dönüyor. %20’lik, %30’luk gibi artışlar oluyor konut fiyatlarında.Aslında bu kredileri konuşurken, daha önce açıklanmış olan 0,99’u kredileri imtiyazlı hale getirip, biraz daha genişletebilselerdi,şu anda açıklanmış olan konut kredilerinden daha avantajlı bir konut kredisi olacaktı. Biz öyle düşünüyoruz. Çünkü son 5 aya baktığımızda devlet bankaları 0.99’daki bu kredileri vatandaşlarımıza sağlamadılar. 250 bin lira ile kısıtladılar. Zaten özel bankalarımız hiçbir şekilde kredi vermedi. Vermediği gibi de müteahhitlerimiz, yüklenici firmalar ve daire sahiplerimiz maalesef %40’lık, %50’lik, %60’lık fiyat artışlarına gittiler. Bugüne kadar geldik.