CHP Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal, Elazığ Şeker Fabrikası önünde günlerdir sıra bekleyen üreticileri ziyaret ederek sorunlarını dinledi. Sarıbal’a dert yanan çiftçiler günlerce ürünün teslim alınması için sıra beklendiklerini, bu durumun maddi ve manevi olarak çiftçileri sıkıntıya soktuğunu ve aynı zamanda teslim edilen ürünlerin ödemelerinin hemen yapılmadığını dile getirdiler. Şeker Fabrikasının uyguladığı kota sorununa da değinen şeker pancarı üreticileri artık üretim yapamadıklarını ifade ederek isyan ettiler.
Ziyaret esnasında konuya ilişkin açıklamalarda bulunan CHP Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal, şeker pancarı üreticilerinin günlerce sıra bekleyerek mağdur olduğunu ancak buna karşın Türkiye’nin ciddi anlamda şeker ithalatçısı haline geldiğini vurguladı. Kış aylarının gelmesi ile birlikte şeker pancarı üretiminde makinalar ile değil de iş gücü ile üretim yapıldığını belirten Milletvekili Sarıbal, maliyetlerin arttığını faturanın çiftçiye kesildiğini vurguladı.
Milletvekili Sarıbal konuşmalarının devamında;
“Bugün Elazığ Şeker Fabrikasının önündeyiz. bugün Aralık ayının hemen hemen ortasına doğru hareket ediyoruz ve Şeker Fabrikasının önünde şeker pancarı taşıyan römorklar sıralı bir şekilde duruyorlar. Şeker pancarı dünyanın şeker ihtiyacını karşılamakta. Bugün burada İl Başkanımız Onur Bey, Parti Meclisi üyemiz Berker Bey ve yönetim kurulu üyelerimiz ile beraber buradayız. Neden buradayız? Çünkü çiftçi şeker pancarını istediği miktarda, istediği anda teslim edemiyor. Halen tarlalarda şeker pancarı var. Buradaki kuyruktanda gördüğünüz gibi ne yazık ki fabrika ya yeterli planlama yapamadığı için yada gerçekten bilinçli bir şekilde çiftçi adeta zorla muhatap edilmektedir. Ve duyduğumuz çok acı şey şu “bizim burada çürüyeceğine sizin tarlanızda çürüsün.” Yani bugün bu saatte Aralığın 7’sinde, 8’inde tarladaki pancar elbette kalite olarak da verim olarak da zayıflıyor. Kime yazıyor bu? Çiftçiye.
Artık tarlalar yağmur altında kaldığı için makinayla hasatta yok. 200 lira olan işçilik bugün 500 liraya çıkmış durumda. Oysa Türkiye 2022- 2023 yıllarında ciddi anlamda şeker ithalatçısı oldu ciddi anlamda. Oysa bu ülkenin topraklarında ciddi anlamda şeker pancarı üretimi gerçekleştirildi ve bu mümkün daha da fazlası yapılabilir. Bugün buradan çiftçinin yaşadığı sorunu en yüksek sesle söylemek istiyoruz! Çiftçinin pancarını en seri şekilde alın. Sadece bu yetmez. Mazota yüzde 100, gübreye yüzde 50, işçiliğe yüzde 150 zam gelmiş. Bin 750 liraya alınan şeker pancarı 16 polara göre yani içindeki şeker miktarına göre alınmakta. Eğer 14 polar, 13 polar, 12 polar çıkarsa bu rakam daha da düşecek. O yüzden bin 750 liranın hemen acilen 2 bin liranın üzerine çıkarılması lazım. Yoksa gelecek yıl şeker pancarı üreticisi ya üretimden vazgeçecek ya zarar etmeye devam edecek.” dedi.
ÇİFTÇİLERİMİZ KAR KIŞ DEMEDEN ÜRETTİĞİ ÜRÜNLE REZİL OLMUŞ DURUMDA
Biraz önce sorduğumuz çiftçiler ne yazık ki ÇKS vb. sorunlardan dolayı Tarım Kredi ve Ziraat Bankasından da kredi alamıyorlar. Yani bir borç sorunları var. En acısı bu borç kamu bankasına yada tarım krediye değil dışardan kişilere, şahıslara. dolayısıyla çiftçi ciddi bir sorun yaşamakta. Elazığ’ın çiftçisi kar demeden kış demeden sıcak demeden ürettiği ürünle şimdi rezil olmuş durumda. Bu kapalı havada, yağmurun önünde onlarca römork sıra beklemektedir. Derhal fiyatlar yenilensin. Fiyat bin 750 liradan 2 bin liranın üzerine çıkarılsın, prim arttırılsın, çiftçinin ürünü en seri ve en hızlı şekilde alınsın. Bin 900 ton bölü gün alım kapasitesi işleme kapasitesi olan bu fabrika en verimli bir şekilde çalışılacak bir hale getirilsin. Yani çiftçi zorda ama Türkiye şeker ithalatçısı. Bir an önce bu sorunlar çözülsün. Çiftçinin maaliyetleri arttı, rakam arttırılsın ve böylece yeniden şeker pancarı üretecek bir çiftçi yeniden üretmeye devam etsin. Ülkenin de şeker üretimi yabancı ülkelere teslim edilmesin.
DEMEK İSTİYORLAR Kİ BİZDE ÇÜRÜYECEĞİNE SİZDE ÇÜRÜSÜN
Şeker Pancarı üretiminde var olan kota uygulamasında kota fazlası ürünün yarı fiyatına satılmasından dolayı mağdur olduğunu ifade eden Çiftçi Ruhi Ayerdem, bu sorunların bir an önce çözüme kavuşması gerektiğini belirtti. Çiftçi Ayerdem konuşmalarının devamında;
“ Ürünlerimizi veremiyoruz üç gündür buradayız teslim almıyorlar. Üç günden beridir burada bekliyoruz halen daha teslim alınmadı. Üç gündür buradayız ve daha ne kadar bekleyeceğiz, ne kadar teslim edebileceğiz? Onikinci ay, birinci ay daha tarlaya gidemiyoruz. Böyle bir sistem olamaz. Öyle bir sistem olur mu üç gün burada beklersek böyle nereye gidebiliriz. Tarlayı nasıl ekeceğim? Nasıl kaldıracağım? Bizler ürünü teslim ettikten sonra hemen ödeme alamıyoruz ödeme konusunda son ürün ne zaman teslim ederseniz o zaman ödeme yapılır deniliyor. Neden böyle bir uygulama yapıyorsunuz? Ben ürünümü teslim ettiğim zaman benim ödememi yapın beni neden bekletiyorsunuz. Yok böyle bir şey en son çiftçi hangisi ürününü getirirse ondan sonra bizler ödememizi almaya başlıyoruz.
TARLA İLE PAZARLIK MI YAPAYIM
Çalışma yok, makinalar eski ondan dolayı vatandaşlar bekletiliyor. Makinalar eski olduğu için boşalamıyor biraz fazla gelirse makine boşalmıyor. Fazla geldi mi ya analiz bozuldu ya da makine bozuldu deniliyor bir şey yok.
Eğer kotayı doldurursam %20 veriyor ama dolduramazsam %15’e geri çekiyor ne yapayım tarla ile pazarlık mı yapayım. Bizler kotayı aştığımız zaman da bize siz çok ektiniz yarı fiyatına deniliyor. Bizlerden kotayı açtığımız zaman 1750 yerine 850’ye alıyorlar. 613 ton pancar teslim ettim. Ben biraz erken davranıp erken getirdiğim için bitirdim. Ama fabrika almıyor yani bize demek istiyorlar ki biz de çürüyeceğine sizde çürüsün. Mesele bundan ibaret. Bu aldığımız paralar maliyetimizi kurtarmıyor. Ama yapacak bir şey yok çalışmak zorundayız. İşte geçen sene 300 liraydı bu sene 800 lira, torba 3 bin lira, 6 bin lira, poşet 30 bin lira 60 bin lira, biz karımızı nasıl çıkaracağız. ” dedi.
MAALİYETLER NEDENİYLE PERİŞAN OLDUK
Şeker pancarı üreticisi Mehmet Ali Aslan, maaliyetlerin geçen yıla oranla yüksek olduğunu dile getirerek banka ve kooperatiflerden kredi çekme konusunda sıkıntı yaşadıklarını belirtti.
“Çiftçi banka ve kooperatiflere değil piyasaya borçlu” ifadelerinde bulunan Aslan;
“Eğer yağmur falan olmazsa ürünlerimizin çoğunu verebiliyoruz ama çamurda kalırsak ürünlerimizi veremiyoruz. Bizlerden alış fiyatları ucuz bin 700 lira artı polar düşerse 1300-1400’e kadar düşebiliyor. Taban 16 polar bin 700 lira kotayı doldurursa bin 800 lira civarında prim var. Bizim ovada 12,13,14 polar geliyor bu nedenle düşüyor. Bu nedenle bizim fiyatlar 1350 – 1450 civarı oluyor. Bizler aynı zamanda posalarımızın kullanabildiğimiz kadarını alıp ihtiyaç fazlasını satıyoruz. Fabrikada bin 200 lira ama dışarıda daha uygun. Maliyetler nedeniyle bu yıl perişan olduk. Geçen sene bin 400 liraydı taban fiyat bu sene bin 700 lira, geçen sene bir işçi parası 200 liraydı bu sene 400 lira. Geçen seneye göre 300 lira fazlalaşmış oda bu maliyeti çıkartıyor ortaya. Bu saatten sonra makina işlemez çamur olduğu için işçi lazım. Bu nedenle de maaliyet çok artıyor yüzde 100 artıyor. Bu nedenle de iki katına çıkıyor.
Ödemelerimizi son ürün geldikten sonra alıyoruz ama aydan aya avans ödemelerimiz yapılıyor. Tohumu, gübreyi onlar veriyor. Bankaya şu anda bir borcumuz yok ama piyasaya var. Çünkü bankalar ÇKS, teminat vb. şeyler istediği için şahıslara borçlanıyoruz. ” dedi.
Bir başka şeker pancarı üreticisi olan Ali Öz ise salı gününden cuma gününe kadar fabrikada sıra beklediklerini günlük gidiş geliş maaliyetlerinin ekstra masraf olduğunu belirtti.
